Sariq devni minib
Xudoyberdi To'xtaboyevning «Sariq devni minib» romani bolalar hayotidan olingan bo'lib, ularning sevimli kitoblaridan biridir. Bu asarda orzu-havasga eltadigan chinakam yo'l halol mehnat, yaxshi xulq odob va qunt bilan o'qishda ekanligi ta'kidlanadi. Asar bosh qahramoni Hoshimjonning maktabdagi hayoti, uning do'stlari, o'qituvchilari bilan bo'lgan munosabatlari, turli sarguzashtlari va bolalik orzulari orqali hikoya qilinadi. Hoshimjonning hayoti davomida ko'plab qiyinchiliklarga duch kelishi, o'zining kamchiliklarini anglab yetishi va ulardan saboq chiqarishi asosiy mazmunni tashkil etadi.
Asosiy mavzular
- Bolalik orzulari va sarguzashtlari: Asarning bosh qahramoni Hoshimjonning orzu-havaslari, ularga erishish yo'lidagi intilishlari va sarguzashtlari hikoya qilinadi. U o'zini turli rollarda ko'radi: agronom, shoir, injener, artist va boshqa ko'plab kasblarni egallashga harakat qiladi. Bu jarayonda u ko'plab qiyinchiliklarga duch keladi, ammo bardosh berib, o'z maqsadiga erishishga harakat qiladi.
- Maktab va do'stlik munosabatlari: Kitobda Hoshimjonning maktabdagi hayoti, o'qituvchilari va do'stlari bilan bo'lgan munosabatlari keng yoritiladi. Uning o'qituvchisi Vohid Soliyevich bilan bo'lgan samimiy munosabatlari, do'sti Akrom bilan birga ko'rgan kechirgan sarguzashtlari, ularning bir-biriga bo'lgan mehr-oqibati va yordami kitobning muhim qismini tashkil etadi.
- Mehnat va kamchiliklarni yengish: Hoshimjonning hayoti davomida ko'rgan mehnatlari, turli sinovlardan o'tishi va kamchiliklarini yengish yo'lidagi kurashlari tasvirlanadi. U o'zining dangasaligi, yaxshi o'qimasligi va ba'zi xatolarini anglab yetib, ulardan saboq chiqaradi. Kitob mehnatsevarlik va o'z ustida ishlash orqali har qanday maqsadga erishish mumkinligini ta'kidlaydi.
- O'zbek xalqining urf-odatlari va an'analari: Asarda o'zbek xalqining urf-odatlari, an'analari, urf-odatlariga oid ko'plab ma'lumotlar berilgan. Qori pochchalarning chilyosini, Uzunquloq otaning ziyoratgohini, qiziqchilik va tomoshalarni tasvirlash orqali o'zbek madaniyatining boyligi ko'rsatib berilgan.