O’rtа Оsiyo аstrоnоmlаrining fаn tаriхidа tutgаn o’rni vа uni аstrоnоmiyadа o’qitish
Ushbu bitiruv malakaviy ishi Oʻrta Osiyo astronomlarining fan tarixidagi oʻrni va ularning astronomiyani oʻqitishdagi ahamiyatiga bagʻishlangan. Unda Oʻrta Osiyo astronomiyasining rivojlanish bosqichlari, olimlarning ilmiy merosi, astronomik kuzatuvlar va asboblar yaratishdagi yutuqlari koʻrib chiqilgan. Shuningdek, ishda ta’lim jarayonida Oʻrta Osiyo astronomlarining merosidan foydalanish metodikasi masalalari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Astronomiya tarixi va Oʻrta Osr astronomiyasi: Ushbu bob qadim dunyo kosmologiyasi, Bogʻdod astronomiya maktabi, Muxammad Al-Xorazmiy va Ahmad Al-Fargʻoniyning astronomiya sohasidagi ilmiy meroslari, Axghmad al-Fargʻoniy Ma'mun akademiyasining bosh astronomi, Abu Rayxon Beruniy va Umar Xayyom Oʻrta asrning buyuk astronomlari, Marogʻa va Samarqand rasadxonalari, Ulugʻbek va uning astronomiya maktabi kabi mavzularni qamrab oladi.
- Astronomiya tarixini oʻrganishning ahamiyati: Ushbu bobda bugungi kunda astronomiya tarixini oʻrganilish holati, gumanitar profilli akademik litseylar va kasb-hunar kollejlarida astronomiyani oʻqitishda oʻrta asr astronomiyasini oʻqitish usullari, Oʻrta maxsus taʼlim muassasalarida "Oʻrta Osiyo astronomlarining fan tarixida tutgan oʻrni" mavzusini oʻqitish metodikasi masalalari yoritilgan.
- Abu Rayhon Beruniy va Umar Xayyom - Oʻrta asrning buyuk astronomlari: Abu Rayhon Beruniyning astronomiya sohasidagi ishlari va ilmiy merosi, uning Xorazm vohasiga tegishli qilingan aholi istiqomat qiladigan shaharlar va punktlarning geografik koordinatalarini aniqlash bilan shugʻullanishi, shuningdek Quyosh va Oy tutilishlarini kuzatib oʻrganishi haqida maʼlumotlar berilgan.
- Ulugʻbek va uning astronomiya maktabi: Ulugʻbekning hayoti, astronomiyaga qiziqishi va Samarqand rasadxonasini qurishi, Qozizoda Rumiy, Gʻiyosiddin Jamshid Koshiy va Ali Qushchi kabi olimlar bilan hamkorligi, rasadxonaning ilmiy faoliyati va
- Qozizoda Rumiy: Qozizoda Rumiyniy hayoti, uning Samarqandga kelishi, Ulugʻbek madrasasining matematika va astronomiya shu'basiga rahbarlik qilishi haqida ma'lumot beradi.