Zoologiya
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy ta'lim muassasalari talabalari uchun mo'ljallangan zoologiya fanidan amaliy mashg'ulotlar uchun qo'llanma hisoblanadi. Unda hayvonot dunyosining asosiy tiplari va ularning sistematikasi, tashqi va ichki tuzilishi, hayot tarzi, rivojlanishi hamda iqtisodiy ahamiyati batafsil yoritilgan. Kitobda umurtqasiz va umurtqali hayvonlar zoologiyasidan 24 ta amaliy mashg'ulot mavjud. Har bir mavzu bo'yicha tegishli rasmlar va nazorat savollari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- KIRISH: Hayvonot olamining xilma-xilligi, zoologiya fanining ahamiyati, kitobning maqsadi va tuzilishi haqida ma'lumot beriladi.
- SODDA HAYVONLAR – PROTOZOA (1-MASHG'ULOT): Sarkodalilar va xivchinlilar sinflarining vakillari (Amyoba, Euglena, Volvox)ning tashqi va ichki tuzilishi, hayot tarzi, ko'payishi o'rganiladi.
- SPORALILAR - SPOROZOA (2-MASHG'ULOT): Sporalilar sinfiga kiruvchi parazit hayvonlar (Koksidiyalar, Bezgak plazmodiyasi)ning tuzilishi, rivojlanishi va ular keltirib chiqaradigan kasalliklar o'rganiladi.
- INFUZORIYALAR - INFUSORIA (3-MASHG'ULOT): Infuzoriyalarning tashqi va ichki tuzilishi, ko'payishi (Parametsiya, Balantidiya) va ahamiyati o'rganiladi.
- KO’P HUJAYRALI ORGANIZMLAR – METAZOA (4-MASHG'ULOT): Ko'phujayrali hayvonlarning umumiy xususiyatlari, ularning kelib chiqishi va tuban ko'phujayralilar (Gidra)ning tuzilishi o'rganiladi.
- TIP. BULUTLAR – SPONGIA (4-MASHG'ULOT): Bulutlarning tashqi va ichki tuzilishi, morfologik tiplari (Askonoid, Sikonoid, Leykonoid) o'rganiladi.
- TIP. KOVAKICHILILAR – COELENTERATA (5-MASHG'ULOT): Kavakichlilarning (Gidra, Meduza) tashqi va ichki tuzilishi, hayot tarzi va ularning bulutlardan farqlari o'rganiladi.
- YASSI CHUVALCHANGLAR – PLATELMINTES (6-MASHG'ULOT): Yassi chuvalchanglar tipining umumiy xususiyatlari, tuzilishi (Planariya, Jigar qurtlari, Gijja) va ahamiyati o'rganiladi.
- YASSI CHUVALCHANGLARNING SOLISHTIRMA MORFOLOGIYASI (6-MASHG'ULOT): Yassi chuvalchanglar sinflarining (Turbellaria, Trematoda, Cestoda) solishtirma morfologiyasi va vakillari o'rganiladi.
- TREMATODALARNING TARAQQIYOTI (7-MASHG'ULOT): Trematodalarning rivojlanishi, oraliq xo'jayinlari va ular keltirib chiqaradigan kasalliklar o'rganiladi.
- SESTODLARNING TARAQQIYOTI (8-MASHG'ULOT): Sestodlarning rivojlanishi, vakillari (Qoramol gijjasi, Exinokok) va ular keltirib chiqaradigan kasalliklar o'rganiladi.
- BIRLAMCHI TANA BO‘SHLIQLI YOKI YUMALOQ CHUVALCHANGLAR - NEMATELMINTES (9-MASHG'ULOT): Nematodalarning umumiy xususiyatlari, tuzilishi va qishloq xo'jalik hayvonlarida parazitlik qiluvchi turlari (Askariat) o'rganiladi.
- HALQALI CHUVALCHANGLAR - ANNELIDES (10-MASHG'ULOT): Halqali chuvalchanglar tipining umumiy xususiyatlari, tuzilishi va sinflari (Polychaeta, Oligochaeta, Hirudinea) o'rganiladi.
- HALQALI CHUVALCHANGLAR - ANNELIDES (10-MASHG'ULOT): Nereis, Yomg'ir chuvalchangi va Zuluklarning tashqi va ichki tuzilishi hamda ko'payishi o'rganiladi.
- PARAZIT CHUVALCHANGLARNING TUXUM VA LICHINKALARINI O'RGANISH (11-MASHG'ULOT): Parazit chuvalchanglarning tuxumlari va lichinkalarini aniqlash va farqlash o'rganiladi.
- YUMSHOQ TANLILAR – MOLLUSCA (12-MASHG'ULOT): Molluskalar tipining umumiy xususiyatlari, tuzilishi va sinflari (Gastropoda, Bivalvia, Cephalopoda) o'rganiladi.
- BO’G‘IMOYOQLILAR – ARTHROPODA (13-MASHG'ULOT): Bo'g'imoyoqlilar tipining umumiy xususiyatlari, tuzilishi va kenja tiplari (Chelicerata, Tracheata, Crustacea) o'rganiladi.
- QISQICHBAQA SIMONLAR SINFI – CRUSTACEA (13-MASHG'ULOT): Qisqichbaqasimonlarning tashqi va ichki tuzilishi, Daryo qisqichbaqasi, Dafniya, Sikloplarning anatomiyasi va hayot tarzi o'rganiladi.
- O‘RGIMCHAKSIMONLAR SINFI – ARACHNIDA (13-MASHG'ULOT): O'rgimchaksimonlar sinfining xususiyatlari, tuzilishi va vakillari (O'rgimchak, Chayon, Kana) o'rganiladi.
- HASHAROTLAR SINFI – INSECTA (15-MASHG'ULOT): Hasharotlarning tashqi va ichki tuzilishi, rivojlanishi va ahamiyati (Suvarak, Hasharotlar) o'rganiladi.
- XORDALILAR TIPI - CHORDATA (16-MASHG'ULOT): Bosh skeletsizlar kenja tipi (Lansetnik)ning tashqi va ichki tuzilishi o'rganiladi.
- LICHINKAXORDALILAR - UROCHORDATA (17-MASHG'ULOT): Lichinka xordalilar (Assidiya)ning tuzilishi va rivojlanishi o'rganiladi.
- JAG’SIZLAR GURUHI - AGNATHA (18-MASHG'ULOT): Jag’siz umurtqalilar (Minoga)ning tashqi va ichki tuzilishi, anatomiyasi va hayot tarzi o'rganiladi.
- BALIQLAR SINFI - PISCES (19-MASHG'ULOT): Baliqlarning umumiy xususiyatlari, tuzilishi va sistematikasi (Tog'ayli baliqlar, Suyakli baliqlar) o'rganiladi.
- SUYAKLI BALIQLAR SINFI - OSTEICHTYES (20-MASHG'ULOT): Sazan balig'i misolida suyakli baliqlarning morfologiyasi, anatomiyasi, ko'payishi va rivojlanishi o'rganiladi.
- AMFIBIYALAR SINFI - AMPHIBIA (21-MASHG'ULOT): Qushlarning tashqi tuzilishi, skeleti, ichki tuzilishi, uchishga moslanish xususiyatlari va sistematikasi o'rganiladi.
- SUDDRALIB YURUVCHILAR SINFI - REPTILIA (22-MASHG'ULOT): Sudralib yuruvchilarning umumiy xususiyatlari, tuzilishi va Chili agamasi misolida anatomiyasi o'rganiladi.
- SUT EMIZUVCHILAR SINFI - MAMMALI (24-MASHG'ULOT): Sut emizuvchilar sinfining tashqi va ichki tuzilishi, skeleti, rivojlanishi va ahamiyati (Quyon) o'rganiladi.