Магний пальмитати, олеати ва стеаратининг амидлар билан координацион бирикмалари
Ushbu avtoreferat O'zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Ilmiy-tadqiqot institutining kimyo instituti hamda Namangan davlat universiteti hamkorligida olib borilgan tadqiqotlar asosida tayyorlangan. Tadqiqotning asosiy maqsadi magniy tuzlarining (palmitat, oleat va stearat) turli amidlar bilan kompleks birikmalarini sintez qilish, ularning tuzilishini, xossalarini va qo'llanilishini o'rganishdan iborat. Tadqiqot natijasida 38 ta yangi koordinatsion birikmalar sintez qilingan, ularning tarkibi va tuzilishi aniqlangan. Shuningdek, bu birikmalarning ba'zi fizik-kimyoviy xossalari, termik barqarorligi va biologik faolligi o'rganilgan. Tadqiqotda sintetik usullar, spektroskopik va termik analiz usullaridan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari qishloq xo'jaligida o'simliklar o'sishini rag'batlantirish va hosildorlikni oshirish uchun stimulyatorlar sifatida qo'llash mumkinligini ko'rsatdi.
Asosiy mavzular
- Magniy tuzlarining amidlar bilan kompleks birikmalarini sintez qilish: Tadqiqotda magniy palmitati, oleati va stearatining formaldegid, atsetamid, karbamid, tiokarbid, nitrokabamid va nikotinamid kabi turli amidlar bilan kompleks birikmalari sintez qilingan. Sintez jarayonida mexanokimyoviy usuldan foydalanilgan va bir va ko'p liga'ndli komplekslar olingan.
- Kompleks birikmalarning tuzilishi va xossalari: Sintez qilingan kompleks birikmalarning tarkibi va tuzilishi rentgen difraksiya, mass-spektrometriya va IR-spektroskopiya kabi usullar yordamida aniqlangan. Shuningdek, ularning termik barqarorligi va boshqa fizik-kimyoviy xossalari o'rganilgan.
- Kompleks birikmalarning biologik faolligi: Tadqiqot natijalari ko'rsatishicha, ba'zi magniy kompleks birikmalari o'simliklar o'sishini rag'batlantirish va hosildorlikni oshirishda stimulyator sifatida samarali ta'sir ko'rsatadi.