Лексик-стилистик усул истиоранинг инглиз ва ўзбек ёзувчиларининг асарларида қўлланиши
Ushbu ilmiy ishda ingliz va o'zbek tillaridagi metafora uslubiy vositasining qo'llanilishi, uning xususiyatlari, tasnifi va adabiy asarlarda o'rni tadqiq etilgan. Ishda metaforaning stilistika va lingvistik semantika bilan aloqasi, uning turlari (aniq, izlovchi, metaforik, jonli, yashirin metafora), metaforik umumlashtirish va uning ingliz hamda o'zbek tillaridagi namunalari chuqur o'rganilgan. Tadqiqotda shuningdek, metafora va uning boshqa uslubiy vositalar (simile, metonimiya, epithet, giperbola, inversiya, ironiya, pun, zugma) bilan qiyosiy tahlili berilgan. Metaforaning tilshunoslikdagi ahamiyati, uning semantik rivojlanishdagi roli va nutqda obrazlar yaratishdagi o'rni yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Stilistika lingvistikasi fani sifatida: Ushbu bo'limda stilistika fanining lingvistikaning bir tarmog'i sifatida shakllanishi, uning asosiy vazifalari va maqsadlari, jumladan, til vositalarining ifodaviy xususiyatlarini o'rganish va nutqning pragmatik jihatlarini tahlil qilish kabi masalalar yoritilgan. Stilistik hodisalarni tadqiq qilishda turli lingvistik maktablar va yondashuvlarning o'rni ham ta'kidlangan.
- Ingliz tilida stilistik vositalarning o'ziga xos xususiyatlari: Bu bobda stilistik vositalarning umumiy tushunchasi, ularning tasnifi, jumladan, leksik stilistik vositalar va ularning o'ziga xos xususiyatlari ko'rib chiqilgan. Stilistik vositalarning turlari, ularning nutqda qo'llanilishi va ma'no hosil qilish jarayonidagi o'rni tahlil qilingan.
- Metafora stilistik vosita sifatida: Ushbu bob metaforaning etimologiyasi, uning lug'aviy va kontekstual ma'nolari, stilistik vosita sifatida shakllanishi va xususiyatlarini tahlil qiladi. Metaforaning turlari (aniq, o'rin olgan, murakkab, sodda, yashirin, chuqur metafora), ularning yaratilish me'yorlari va tilshunoslikdagi ahamiyati atroflicha o'rganilgan.
- Metaforaning tahlili: Bu qismda metaforaning turli lingvistik yondashuvlar asosida tahlil qilinishi, uning metaforik umumlashtirishdagi roli, metaforik ifodalarning turlari va ularning ingliz va o'zbek tillaridagi o'ziga xos jihatlari ko'rsatib berilgan. Jumladan, 'SEVGI-SAYOHAT' metaforasi va uning turlari misolida tahlil qilingan.