Экология

Ushbu kitob ekologiya faniga kirish, uning rivojlanishi, predmeti va vazifalari, ekologiyaning boshqa fanlar bilan aloqasi, ekologiyaning bo'lim va tarmoqlari, fan-texnika rivojlanishi bilan bog'liq ekologik vazifalar kabi mavzularni yoritib beradi. Shuningdek, kitobda atrof-muhit muhofazasi, uning huquqiy asoslari, ekologik monitoring, ekotizimlar, biosfera, inson ekologiyasi, energiya va konchilik sanoatining ekologik muammolari hamda ularning oldini olish choralari batafsil ko'rsatib berilgan. Kitobda tabiat resurslari, ularning tasnifi, ulardan foydalanish va muhofaza qilish masalalariga ham alohida e'tibor qaratilgan.

Asosiy mavzular

• Ekologiya faniga kirish: Ekologiya fani, uning rivojlanishi, predmeti va vazifalari, boshqa fanlar bilan aloqasi, bo'lim va tarmoqlari, fan-texnika rivojlanishi bilan bog'liq ekologik vazifalar.
• Atrof muhit muhofazasining huquqiy asoslari: O'zbekiston Respublikasi ekologik siyosati, tabiatni muhofaza qilishda davlat boshqaruvi organlari va jamoat tashkilotlari, ekologik monitoring va ekologik ekspertiza, atrof-muhit muhofazasi bo'yicha xalqaro harakatlar.
• Muhit va organizmlarning yashash sharoiti: Muhit va organizmlarning yashash sharoiti, ekologik omillar va ularning klassifikatsiyasi, asosiy ekologik qonunlar, ekologik omillarning organizmlarga ta'sir ko'rsatish qonuniyatlari.
• Biologik makrotizimlar ekologiyasi: Biologik makrotizimlar tushunchasi, organizmlarning o'zaro biotik munosabatlari, biologik xilma-xillikni saqlash muammolari.
• Ekotizimlar haqida tushuncha: Ekotizim tushunchasi, ekotizimda moddalar aylanishi va energiya oqimi, ekotizimlarning mahsuldorligi va dinamikasi, turli tabiiy muhitlar ekotizimlari.
• Odam ekologiyasi: Odam biologik tur sifatida, inson sog'lig'ining yashash muhitiga bog'liqligi, insoniyat rivojlanishini cheklovchi omillar.
• Atrof muhitning ifloslanishi: Atrof muhitning ifloslanishi va ifloslanish turlari, chiqindilar va ularning xavflilik darajasi, favqulodda vaziyatlar va ekologik xavf-xatar.
• Metallurgiya sanoatining ekologik aspektlari: Metallurgiya ishlab chiqarish jarayonlarining umumiy ekologik tavsifi, metallurgiya sanoatining qattiq chiqindilardan muhitni muhofaza qilish, metallurgiya sanoatining suyuk chiqindilaridan muhitni muhofaza qilish, metallurgiya sanoatining chang va gazlaridan muhofazalanish choralari.
• Qazilma boyliklar va ulardan foydalanish: Dunyodagi yer osti boyliklari zaxirasi va ulardan foydalanish, yer osti boyliklaridan foydalanishda tejamkorlik va atrof-muhit muhofazasi masalalari, O'zbekistonning qazilma boyliklari va ulardan foydalanish.
• Energetikaning ekologik muammolari: Energetika va atrof-muhit, issiqlik elektr stansiyalarining tashqi muhitga ta'siri, gidroelektrostansiyalarning muhitga ta'siri, atom elektr stansiyalarining ekologik ustuvorligi, elektroenergetikani ekologizatsiyalash tadbirlari.
• Biosferaning kimyoviy ifloslanishi va uning oldini olish: Biosferaning kimyoviy ifloslanishi haqida umumiy ma'lumot, atmosferani kimyoviy ifloslanishdan muhofaza qilish usullari, kimyo sanoatining oqova suvlari va ularni tozalash usullari, chiqindisiz texnologiyani joriy qilish.
• Konchilik sanoati ekologiyasi: Konchilik sanoatining biosferaga ta'siri, konchilikda atmosferani ifloslanishi va oldini olish, kon ishlarining gidrosferaga ta'siri, konchilik ishlarida erdan foydalanish va tuproqni muhofaza qilish.
• Biosfera ta'limoti: Biosfera va uning tarkibiy qismlari, biosferada moddalar aylanishi, biosferada inson faoliyati, biosferani saqlashning dolzarb masalalari.
• Tabiiy resurslar: Tabiiy resurslar va ularning klassifikatsiyasi, tabiiy resurslardan foydalanishning printsiplari va qoidalari, tabiiy resurslarni muhofaza qilish aspektlari.
• Atmosferani muhofaza qilish: Atmosferaning Yer hayoti uchun ahamiyati va tuzilishi, atmosferaning gazlar tarkibi, atmosferaning ifloslanishi va uni ifloslovchi manbalar, atmosfera havosi ifloslanishining oqibatlari va oldini olish choralari.
• Suv resurslarini muhofaza qilish: Suv resurslari haqida ma'lumot, suvdan xalq xo'jaligida foydalanish, suvning ifloslanishi va uni ifloslovchi manbalar, suv resurslarini muhofaza qilish, O'rta Osiyoda suv resurslaridan foydalanish.
• Yer resurslarini muhofaza qilish: Tuproq, uning tabiat va inson hayotidagi ahamiyati, dunyo yer resurslari va ulardan foydalanish, tuproq unumdorligining pasayishining sabablari, tuproqni muhofaza qilish.
• Er resurslarini muhofaza qilish: Tuproq, uning tabiat va inson hayotidagi ahamiyati, dunyo yer resurslari va ulardan foydalanish, tuproq unumdorligining pasayishining sabablari, tuproqni muhofaza qilish.