Umumiy kimyoviy texnologiya

Mazkur kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus ta'lim vazirligi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Toshkent Davlat Texnika Universiteti tomonidan umumiy kimyoviy texnologiya fani bo'yicha masalalar to'plami sifatida nashr etilgan. Unda umumiy kimyoviy texnologiya fanining nazariy asoslarini puxta o'zlashtirish uchun xizmat qiluvchi masalalar, ularning yechimlari va mustaqil ishlash uchun mashqlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

  • Kirish: Kitobning maqsadi kimyo-texnologik jarayonlarning asoslari, kimyoviy ishlab chiqarishlarning asosiy reaktorlari va namunaviy sxemalarining nazariyasi hamda muhim kimyoviy mahsulotlarning xossalari va qo'llanilishi haqidagi ma'lumotlarga bag'ishlangan masalalar va mashqlarni keltirishdan iborat. Kitobda yechimlari keltirilgan masalalarni o'rganish va mustaqil mashqlarni yechish talabalarga fanni puxta o'zlashtirishga yordam beradi.
  • Qurilmaning unumdorligi, quvvati va jadalligi: Ushbu bo'limda metallurgiya, energetika, mashinasozlik kabi sohalarda kimyoviy texnologiyalar, texnologik jarayonlar, reaktorlar, ularning samaradorligi, unumdorligi va tezligini hisoblash usullari, formulalar va misollar bilan tushuntirilgan.
  • Kimyoviy texnologiyaning ekologik muammolari: Bu bo'limda kimyoviy texnologiyaning ekologik muammolari, jumladan, atmosferani ifloslantiruvchi moddalar, ularning tarkibi, ta'siri, chiqindilarni tozalash va kamaytirish usullari, ekologik xavfsizlik va uning ahamiyati haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Kimyo texnologik jarayonlarda muvozanat: Ushbu bo'limda kimyoviy muvozanat, uning shartlari, muvozanat konstantalarining ifodalanishi, ularga harorat, bosim va boshqa omillarning ta'siri, kimyoviy kinetika va muvozanatning bog'liqligi haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Texnologik jarayonning tezligi, aylanish darajasi va sarf koeffitsienti: Bu bo'limda jarayonning tezligi, aylanish darajasi, sarf koeffitsientlari, ularni hisoblash usullari, formulalar va misollar keltirilgan. Ular ishlab chiqarish samaradorligini oshirishda muhim rol o'ynaydi.
  • Mahsulotning chiqishi va jarayonning tanlovchanligi: Ushbu bo'limda mahsulotning chiqishi, jarayonning tanlovchanligi, ularni hisoblash usullari, formulalar va misollar berilgan. Bu ko'rsatkichlar jarayonning samaradorligini baholashda muhimdir.
  • Jarayon tezligini oshirish usullari: Bu bo'limda jarayon tezligini oshirish usullari, jumladan, katalizatorlar, harorat, bosim, konsentratsiya va boshqa omillarning ta'siri haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Texnologik hisoblar: Ushbu bo'limda texnologik hisoblar, jumladan, moddiy balans, issiqlik balansi, texnologik jarayonlarni loyihalash va hisoblash usullari, formulalar va misollar keltirilgan.
  • Kimyo sanoatining xomashyo bazasi: Bu bo'limda kimyo sanoati uchun xomashyo turlari, ularning ahamiyati, qayta ishlash usullari va xomashyo bazasining rivojlanishi haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Ammiak ishlab chiqarish texnologiyasi: Ammiak ishlab chiqarish jarayoni, uning texnologik sxemasi, katalizatorlar, unumdorlik, hajmiy tezlik va boshqa parametrlarini hisoblashga oid masalalar keltirilgan.
  • Nitrat kislotasi olish texnologiyasi: Nitrat kislotasi ishlab chiqarish jarayoni, uning texnologik sxemasi, kimyoviy reaksiyalar, konsentratsiya va chiqishni hisoblash usullari, masalalar bilan tushuntirilgan.
  • Sulfat kislotasi ishlab chiqarish: Sulfat kislotasi ishlab chiqarish jarayoni, uning texnologik sxemasi, kolchedanni kuydirish, SO2 ni SO3 ga aylantirish, unumdorlik va boshqa parametrlarini hisoblashga oid masalalar keltirilgan.
  • Mineral oʻgʻitlar va fosfat kislotasi ishlab chiqarish: Ushbu bo'limda mineral o'g'itlar (superfosfat, fosfogips) va fosfat kislotasini ishlab chiqarish jarayonlari, ularning texnologik sxemalari, hisoblash usullari va masalalar berilgan.
  • Neftni qayta ishlash: Neftni qayta ishlash usullari, jumladan, kreking, riforming jarayonlari, ularning kimyosi, texnologiyasi, reaksiyalari va hisoblash usullari, masalalar bilan tushuntirilgan.
  • Adabiyotlar: Kitobda foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.