Ekologiya

Ushbu qoʻllanma «Ekologiya» fani boʻyicha laboratoriya va amaliy mashgʻulotlarni bajarish uchun moʻljallangan boʻlib, unda umumiy ekologik tushunchalar, jumladan, oqova suvlarni tozalash, gaz tashlamalarini tozalash, tuproqni ekologik holatini aniqlash kabi muhim mavzular yoritilgan. Har bir mavzu nazariy qism va amaliy mashgʻulotlardan iborat boʻlib, nazariy qismda mavzu mohiyati, usullari va qoʻllanilishi tushuntiriladi. Amaliy mashgʻulotlarda esa nazariy bilimlarni mustahkamlash va amaliy koʻnikmalarni shakllantirish maqsad qilib qoʻyilgan. Qoʻllanmada keltirilgan maʼlumotlar va usullar respublika sanoati va qishloq xoʻjaligi uchun dolzarb ahamiyatga ega boʻlib, talabalarning kelajakda ekologik muammolarni hal etishda faol ishtirok etishlari uchun muhim asos boʻlib xizmat qiladi.

Asosiy mavzular

  • Oqova suvlar loyqaligini aniqlash: Ushbu laboratoriya ishida oqova suvlarning loyqaligini aniqlash usullari, jumladan, Snellen asbobi va «Xoch» usulidan foydalanish tushuntiriladi. Shuningdek, loyqalikni aniqlash usullari va ularning nazariy asoslari bayon etilgan.
  • Gorizontal tindirgichlarning texnologik koʻrsatkichlarini topish: Ushbu laboratoriya ishida tindirish usuli, gorizontal tindirgichlarning ishlash prinsipi va ularning texnologik koʻrsatkichlarini hisoblash usullari bayon etilgan.
  • Oqova suvlardagi muallaq moddalar miqdorini suzgich orqali suzib olish: Ushbu laboratoriya ishida oqova suvlarni filtrlash usuli, muallaq moddalarni aniqlash usullari va ularning ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
  • Oqova suvlarni fizik-kimyoviy tozalash usullari: Ushbu laboratoriya ishida koagulyatsiya, flokulyatsiya va flotatsiya kabi fizik-kimyoviy tozalash usullari, ularning mohiyati va qoʻllanilishi bayon etilgan.
  • Oqova suvni organik moddalardan adsorbtsiya usuli bilan tozalash: Ushbu laboratoriya ishida adsorbtsiya usuli, organik moddalarni tozalashda uning ahamiyati va qoʻllanilishi haqida ma'lumot berilgan.
  • Biogaz olish: Ushbu laboratoriya ishida biogaz olish usullari, uning tarkibi va foydalanish yoʻnalishlari haqida ma'lumot berilgan.
  • Gaz tashlamalari tarkibini organoleptik aniqlash: Ushbu laboratoriya ishida gaz tashlamalarining organoleptik usulda aniqlash, ushbu usulning afzalliklari va kamchiliklari bayon etilgan.
  • Gaz tashlamalarini oltingugurt vodorod va oltingugurt dioksididan tozalash: Ushbu laboratoriya ishida gaz tashlamalarini tozalashning kimyoviy usullari, jumladan, adsorbtsiya va xemosorbsiya usullari bayon etilgan.
  • Tuproqning ekologik xususiyatlarini aniqlash: Ushbu laboratoriya ishida tuproqning fizikaviy va kimyoviy xususiyatlarini aniqlash usullari, ularning ahamiyati va ekologik holatini baholash haqida ma'lumot berilgan.
  • Zararli moddalarni atmosferada tarqalish va ruxsat etilgan tashlanish normativlarini hisoblash: Ushbu amaliy mashgʻulotda atmosferaga tashlanayotgan zararli moddalarning tarqalishini hisoblash, ularning ruxsat etilgan tashlanish normativlarini aniqlash va zararli moddalarni aniqlash uchun qoʻllaniladigan usullar bayon etilgan.
  • Atmosferaga tarqalayotgan changlar va ularning ruxsat etilgan tashlamalari me'yorlarini hisoblash: Ushbu amaliy mashgʻulotda chang zarralarining atmosferada tarqalishini hisoblash, ularning ruxsat etilgan tashlamalari me'yorlarini aniqlash va chang tutuvchi uskunalarni tanlash usullari bayon etilgan.
  • Atmosferaga zararli gazlarni tarqalishi va ularning ruxsat etilgan tashlamalari me'yorlarini hisoblash: Ushbu amaliy mashgʻulotda zararli gazlarning atmosferada tarqalishini hisoblash, ularning ruxsat etilgan tashlamalari me'yorlarini aniqlash va gazlarni tozalash usullari bayon etilgan.
  • Atmosferaning texnik vositalari va himoya usullari: Ushbu bo'limda atmosferani ifloslanishdan himoya qilish usullari, jumladan, texnik vositalar va himoya usullari bayon etilgan.
  • «Siklonni hisoblash va anlash»: Ushbu amaliy mashgʻulotda siklonlarni hisoblash va ularning samaradorligini aniqlash usullari bayon etilgan.
  • Oqova suvlarni tozalash: Ushbu bo'limda oqova suvlarni tozalashning umumiy usullari, jumladan, mexanik, kimyoviy, fizik-kimyoviy va biologik tozalash usullari bayon etilgan.
  • Suv xavzalariga ifloslovchi modda oqizishdan keladigan ziyonni hisoblash: Ushbu amaliy mashgʻulotda suv xavzalariga ifloslovchi moddalarni oqizishdan keladigan ziyonni hisoblash usullari bayon etilgan.
  • Oqova suvlarni tozalash darajasini hisoblash: Ushbu amaliy mashgʻulotda oqova suvlarni tozalash darajasini hisoblash usullari bayon etilgan.