Промышленные предприятия и базы дорожного хозяйства

Ushbu metodik qo'llanma O'zbekiston Respublikasi avtomobil yo'llari davlat qo'mitasi tasarrufidagi Toshkent avtomobil yo'llari qurilishi, ekspluatatsiyasi va loyihalash institutida tayyorlangan. Unda avtomobil yo'llari qurilishi va ekspluatatsiyasi kafedrasi tomonidan bajariladigan amaliy mashg'ulotlarga oid nazariy va amaliy ma'lumotlar berilgan. Qo'llanmada sanoat korxonalari va yo'l xo'jaligi bazalari, ularning loyihalash asoslari, ishlab chiqarish quvvatini aniqlash, jihozlash, shuningdek, ekologik va iqtisodiy samaradorlikni baholash kabi mavzular yoritilgan. Maqsad — talabalarga yo'l xo'jaligi korxonalarini loyihalash va ularning samaradorligini baholash ko'nikmalarini shakllantirish.

Asosiy mavzular

1. Tog' jinslarini qazib olish bo'yicha korxonalarning ishlab chiqarish quvvatini aniqlash: Mavzu tog'-kon sanoati korxonalarining, xususan, tosh maydalash-saralash korxonalarining (KDS) ishlab chiqarish quvvatini aniqlash usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda korxona quvvatiga ta'sir etuvchi omillar, mehnat jarayonlarini optimallashtirish, jihozlarning texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari va ular asosida quvvatni hisoblash mexanizmlari batafsil bayon etilgan.
2. KDS ning samaradorligini hisoblash: Ushbu bo'limda KDS ning samaradorligini, ya'ni uning mehnat unumdorligi, energiya sarfi, texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari asosida baholash usullari ko'rsatilgan. Shuningdek, KDS ning umumiy samaradorligini aniqlash uchun zarur bo'lgan asosiy formulalar va ularning izohlari berilgan.
3. Bitum bazalari va omborxonalarini joylashtirish sxemalarini tuzish: Mavzu bitum bazalari va omborxonalarini qurilish joyida joylashtirish, ularning o'lchamlarini aniqlash, texnologik jarayonlarini tashkil etish va ularning samaradorligini baholashga bag'ishlangan. Bunda bitum bazalarining joylashuvi, saqlash usullari, transportirovka va ishlatish jarayonlari tahlil qilinadi.
4. Asfalt-beton zavodining bosh rejasi uchun sxema tuzish: Asfalt-beton zavodining (ABZ) bosh rejasini tuzish va uni optimallashtirish masalalariga bag'ishlangan. Unda zavodning har bir bo'limini joylashtirish, ishlab chiqarish oqimini tashkil etish, hududni obodonlashtirish va texnik xavfsizlik talablariga rioya qilish kabi jihatlar ko'rib chiqiladi.
5. Asfalt-beton zavodlarining ishlab chiqarish quvvatini aniqlash: Ushbu mavzu asphalt-beton zavodlarining (ABZ) ishlab chiqarish quvvatini aniqlashga qaratilgan. Unda zavodning har bir texnologik jarayoni, jihozlarning unumdorligi va bandlik darajasini hisobga olgan holda zavodning umumiy quvvatini aniqlash formulalari va uslublari tushuntirilgan.
6. TsBB ning bosh rejasini tuzish: TsBB (sement-beton zavodi) ning bosh rejasini tuzish va uni optimallashtirish masalalari yoritilgan. Unda zavodning joylashuvi, bo'limlarning o'zaro joylashuvi, hududni rivojlantirish sxemasi va atrof-muhitga ta'sirini kamaytirish choralari ko'rsatilgan.
7. TsBB ning samaradorligini hisoblash: Ushbu mavzu sement-beton zavodlarining (TsBB) samaradorligini hisoblashga bag'ishlangan. Unda zavodning asosiy texnologik jarayonlari, jihozlarining unumdorligi va ishchi vaqtidan samarali foydalanish asosida zavodning umumiy quvvatini hisoblash usullari va formulalari berilgan.
8. Yo'l-qurilish korxonalarini joylashtirish: Ushbu mavzu yo'l-qurilish korxonalarini (ABZ, TsBB, KDS, bitum bazalari) loyihalash va joylashtirishning asosiy tamoyillari, shuningdek, ularning iqtisodiy va ekologik samaradorligini oshirish yo'llarini o'rganishga qaratilgan. Bunda korxonalarni joylashtirishning turli variantlari va ularni tanlash mezonlari tahlil qilinadi.
9. Yo'l-qurilish korxonalarini joylashtirish: Ushbu mavzu yo'l-qurilish korxonalarini (ABZ, TsBB, KDS, bitum bazalari) loyihalash va joylashtirishning asosiy tamoyillari, shuningdek, ularning iqtisodiy va ekologik samaradorligini oshirish yo'llarini o'rganishga qaratilgan. Bunda korxonalarni joylashtirishning turli variantlari va ularni tanlash mezonlari tahlil qilinadi.