Чилонжийда –истиқболли шифобахш ўсимлик

Ushbu kitobda «Zizyphus jujuba Mill.» o'simligining kelib chiqishi, biologik va ekologik xususiyatlari, O'zbekiston iqlim sharoitlariga moslashuvi, xalq tabobatida va tibbiyotda qo'llanilishi, bioximik tarkibi, foydali xususiyatlari, navlari, ko'paytirish usullari, agrotexnikasi, zararkunandalarga qarshi kurashish hamda iqtisodiy samaradorligi atroflicha yoritilgan. Kitobda ko'rsatilgan ma'lumotlar, tadqiqotlar va tavsiyalar ushbu dorivor o'simlikni O'zbekistonda yanada keng tarqatish, uni sanoat miqyosida yetishtirish va xalq xo'jaligiga samarali joriy etishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

  • Chilonjiydaning ilmiy o'rganilishi va madaniylashtirish tarixi: O'simlikning Xitoyda qadimdan madaniylashtirilgani, uning turli navlarining yaratilishi, ilmiy tadqiqotlar tarixi va jahon mamlakatlarida tarqalishi haqida ma'lumot beradi.
  • Chilonjiydaning botanik tavsifi, geografik tarqalishi, biologik va ekologik xususiyatlari: O'simlikning morfologik belgilari, tarqalish areali, o'sish sharoitlari, iqlimga moslashuvi va biologik xususiyatlari batafsil bayon etiladi.
  • O'zbekistonda chilonjiydani o'stirish uchun mos iqlim sharoitlari tavsifi: O'zbekistonning turli hududlaridagi iqlim sharoitlarining chilonjiydani o'stirish uchun qanchalik mos kelishi, harorat, yog'in kabi omillar ta'siri tahlil qilinadi.
  • Chilonjiida va xalq tabobati: O'simlikning xalq tabobatida qadimdan qo'llanilishi, turli kasalliklarni davolashdagi o'rni, xalq tabobatida tayyorlanadigan dorivor vositalar va ularning qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi.
  • Chilonjiydaning bioximik tarkibi va shifobaxsh xususiyatlari: O'simlikning mevalari, barglari va po'stlog'ining bioximik tarkibi, undagi vitaminlar, organik kislotalar, shilliq moddalar, pektin va boshqa foydali moddalar haqida ma'lumot beradi.
  • Chilonjiida ko'chatlarini etishtirish uchun yer maydoni tanlash va tuproqqa ishlov berish: Ko'chatzor uchun yer tanlash mezonlari, tuproqqa ishlov berish agrotexnikasi va undan samarali foydalanish usullari bayon etiladi.
  • Chilonjiidani urug'idan ko'paytirish: Urug'larni ekish muddatlari, ularni stratifikatsiya qilish, urug'larni ajratish va ekish jarayoni tavsiflanadi.
  • Chilonjiidani vegetativ ko'paytirish: O'simlikni vegetativ usullar, jumladan, qalamchalar orqali ko'paytirishning ilmiy asoslari, tajribalar va usullari haqida ma'lumot beradi.
  • Chilonjiidani plantatsiyalarida o'stirish uchun navlari: O'zbekiston sharoitida chilonjiydani o'stirish uchun istiqbolli navlar, ularning tavsifi va Xitoy, Hindiston kabi mamlakatlarda tarqalgan navlar haqida ma'lumot beradi.
  • Chilonjiidaning ona plantatsiyasini barpo etish: Ona plantatsiyalarni tashkil etish sxemalari, agrotexnik tadbirlar, hosildorlikni oshirish usullari bayon etiladi.
  • Chilonjiida pashshasi va unga qarshi kurashish: Chilonjiidaning asosiy zararkunandasi – chilon pashshasi, uning biologiyasi va unga qarshi kurashish usullari haqida ma'lumot beradi.
  • Chilonjiidaning xalq xo'jaligidagi ahamiyati va tibbiyotda foydalanish istiqvollari: O'simlikning xalq xo'jaligidagi ahamiyati, uni oziq-ovqat va dorivor sanoatida qo'llash istiqvollari hamda tibbiyotdagi o'rni tahlil qilinadi.
  • Chilonjiida etishtirishning iqtisodiy samaradorligi: Chilonjiida yetishtirishning iqtisodiy samaradorligi, xarajatlar va daromad hisobi, ko'chat yetishtirishdan olinadigan foyda haqida ma'lumot beradi.