Тарихи Туркистон
“Tarixi Turkiston” kitobi o'z davrining muhim tarixiy voqealari, ijtimoiy-siyosiy jarayonlar, madaniyat va xo'jalik hayotini o'z ichiga olgan noyob asardir. Kitobda Markaziy Osiyo, xususan, Qo'qon xonligi, Buxoro amirligi va Xiva xonligi tarixiga bag'ishlangan ma'lumotlar, shuningdek, XIX asrda bo'lib o'tgan muhim voqealar va shaxslar haqida batafsil hikoya qilinadi. Muallif, Mirzo Olim Maxdum Hoji, o'z davrining tarixchi-olim sifatida o'zining o'tkir kuzatuvlari va tahlil qilish qobiliyati bilan ajralib turadi. Kitob o'zbek tilida yozilgan bo'lib, o'quvchiga Turkistonning o'tmishi haqida keng qamrovli ma'lumot beradi. Asarning ilmiy-ommabop uslubda yozilganligi, uning qiziqarli bayoni uni keng kitobxonlar ommasi uchun qimmatli manbaga aylantiradi. Kitob o'zbek tarixshunosligi uchun ham muhim ahamiyatga ega bo'lib, unda keltirilgan ma'lumotlar va tahlillar keyingi tadqiqotlar uchun asos bo'lib xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- Qo'qon xonligi tarixi: Kitobning asosiy qismi Qo'qon xonligining tashkil topishi, siyosiy-ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy hayoti, xonlarning faoliyati, ichki va tashqi siyosati, davlatning chegaralari va uning rivojlanishi haqida batafsil ma'lumot beradi.
- Buxoro amirligi va Xiva xonligi tarixi: Kitobda Buxoro amirligi va Xiva xonligi tarixiga ham qisqacha to'xtalib, ularning o'zaro munosabatlari va ta'siri haqida so'z yuritiladi.
- XIX asrda Turkistondagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlar: Muallif XIX asrda Turkistonda bo'lib o'tgan muhim ijtimoiy-siyosiy jarayonlar, jumladan, Rossiya imperiyasining istilochilik siyosati, mahalliy aholining kurashi va uning oqibatlari haqida ham batafsil ma'lumot beradi.
- Tarixiy shaxslar va ularning faoliyati: Kitobda Mirzo Olim Maxdum Hoji o'z davrining ko'zga ko'ringan tarixchi va davlat arboblari, jumladan, Qo'qon xonlari, Buxoro amirlari, Xiva xonlari hamda boshqa tarixchilar va ma'naviyat arboblarining hayoti va faoliyati haqida qimmatli ma'lumotlar beradi.