Zumrad va Qimmat
Bu hikoya ta'bir joiz bo'lsa, o'gay ona va uning zulmiga uchragan qahramon Zulayho haqidadir. Zulayho o'gay onasi va uning qizi Qimmat tomonidan doim haqoratlab, ozor chekadi. Bir kuni o'gay ona Zulayhoni o'rmonga tashlab yuboradi. Zulayho o'rmonda adashib, sehrgar kampirning uyiga duch keladi. Kampir Zulayhoga mehribonlik ko'rsatadi, unga boshpana beradi va uni yaxshi ko'rib qoladi. Bir kuni kampir Zulayhoga yo'lda uchta sandiq bilan uyiga ketishni buyuradi. Qimmat esa kampirga xushmuomalalik qilmagani uchun jazolanadi. Hikoya oxirida Zulayho yaxshilik va mehribonlik bilan ajralib turadi, Qimmat esa yomonlik va kibrining oqibatini tortadi. Bu hikoya ko'proq insoniy qadriyatlar, mehr-oqibat, sabot va insof haqida bo'lib, yaxshilikning yomonlik ustidan g'alaba qozonishini ta'kidlaydi.
Asosiy mavzular
- O'gay ona va bola munosabatlari: Hikoyada o'gay onaning Zulayhoga nisbatan shafqatsizligi, uning qizi Qimmatni yaxshi ko'rib, Zulayhoni esa yomon ko'rishi va zulm o'tkazishi tasvirlangan. Bu mavzu oiladagi murakkab munosabatlar va bolalarga nisbatan adolatli bo'lish muhimligini ko'rsatadi.
- Mehribonlik va yordam: Boshiga ish tushgan Zulayhoga sehrgar kampirning rahmdillik va mehribonlik ko'rsatishi, unga boshpana va yordam berishi hikoyaning asosiy qismini tashkil etadi. Bu mavzu insonlar orasidagi xayrixohlik va bir-biriga yordam berishning qadrini ko'rsatadi.
- Yaxshilikning yomonlik ustidan g'alabasi: Hikoya oxirida Zulayho o'zining sabri, mehribonligi va halolligi bilan yaxshi hayot kechiradi, Qimmat esa kibr-havosi va yomon xulqi tufayli jazolanadi. Bu mavzu yaxshilikning har doim yomonlikdan ustun kelishini isbotlaydi.
- Sabr-toqat va halollik: Zulayho o'gay onasining zulmiga qaramay, sabr-toqatli va halol bo'lib qoladi. Uning bu fazilatlari unga oxir-oqibatda baxtli hayot taqdim etadi. Bu mavzu qiyinchiliklarga chidash va halol mehnat qilishning ahamiyatini ta'kidlaydi.