Osiyo
Ushbu kitob
Asosiy mavzular
- Asrlar osha ertaklar: Kitob jahon xalqlari ertaklari haqida ma'lumot beradi. Unda o'zbek, qozoq, turkman, uyg'ur, qirg'iz, fors, yahudiy, arab, turk, qoraqalpoq xalqlarining eng sara ertaklari jamlangan. Qadim zamonlardan beri sayqal topib kelayotgan bu ertaklar xalq og'zaki ijodiyotining eng nodir namunalaridir. Ularda xalqning turmushi, urf-odatlari, dunyoqarashi, ma'naviy qadriyatlari o'z ifodasini topgan. Kitobning «Osiyo» deb nomlangan birinchi kitobi Markaziy Osiyo mamlakatlari va yaqin Sharq xalqlarining ertaklariga bag'ishlangan. Unda O'rta Osiyo, Sharqiy Fapakiya, Afg'oniston, Pokiston, Hindiston, Iran, Yahudiy va Arab xalqlarining eng yaxshi ertaklari joy olgan. Kitob ertaklarni to'plash va nashr etish tarixi haqida ham qimmatli ma'lumotlar beradi. Kitob o'quvchilarga jahon madaniyatining boy merosidan bahramand bo'lish imkonini beradi. Kitob mazmuni qiziqarli, ham ma'rifatli bo'lib, yosh avlodni kitob mutolaasiga undash, ularda kitobsevarlik tuyg'usini shakllantirish maqsadida tayyorlangan.
- Markaziy Osiyo xalq ertaklari: Kitobning ushbu qismida o'zbek, qozoq, qirg'iz, turkman, uyg'ur, qoraqalpoq xalqlarining ertaklari jamlangan. Har bir xalqning o'ziga xos urf-odatlari, turmush tarzi, dunyoqarashi ertaklar orqali ochib beriladi. O'zbek ertaklari orasida "Oltmish og'iz yolg'on", "Tushning ta'biri - jiyda", "Yaxshilik bilan Yomonlik", "G'amsiz kishi bormi?", "Xo'ja savdogar", "Bit o'ldi - burga azador bo'ldi", "Yoriltosh", "Yursang sayoq, yeysan tayoq", "Bermasvoyning shumligi" kabi ertaklar keltirilgan. Qozoq ertaklaridan "Qodirning baxti" va "Mashshoq boy bilan Aldarko'sa", qirg'iz ertaklaridan "O'z shahrini qutqargan bola", "Aql, Boylik, Baxt", "Bola va sehrgar", turkman ertaklaridan "Kenja botir", "Ahmadning aqli", uyg'ur ertaklaridan "Go'zal meshkobchi yigit", "Minnatdor tulki", "G'alati gul", afg'on ertaklaridan "Odil hokim", "Ahmoq do'st dushmandan battar", "Xasis ikki chuv tushadi", "Odil qozi", "Chumchuqning uch hikmati", "To'g'ri davo", yahudiy ertaklaridan "Ziyrak bola", "Mardikor va xo'jayin", "Xasissiz ikki chuv tushadi", "Ovchi itlar bilan kiyik", "Xalifa Ma'mun va ehromlar", "Ruh qushining tuxumi", "Shambul, Mangul va Tangul", "Sassiqpopishak", "Dumsiz shoqol" kabi ertaklar jamlangan. Bu ertaklar orqali bolalar jahon xalqlari madaniyatini o'rganadilar va o'zbek tilida o'qish orqali milliy qadriyatlarimizni yanada chuqur anglaydilar.
- Yevroosiyo xalqlari ertaklari: Kitobda Yevroosiyo hududida yashovchi turk xalqlarining ertaklari ham jamlangan. Jumladan, turk xalqiga mansub "Go'zal meshkobchi yigit", "Minnatdor tulki", "G'alati gul" kabi ertaklar keltirilgan. Bu ertaklar ham xalq ijodining o'ziga xos namunalarini namoyish etadi.
- Yaqin Sharq xalqlari ertaklari: Kitobning bu qismida Yaqin Sharqqa mansub afg'on xalqining ertaklari joy olgan. "Odil hokim", "Ahmoq do'st dushmandan battar" kabi ertaklar orqali bu xalqning madaniyati va dunyoqarashi bilan tanishish mumkin.