XX asr o`zbek adabiyotini davrlashtirish

Ushbu matn, XX asr boshlarida yashab ijod qilgan o'zbek adiblari hayoti va ijodiy faoliyatiga bag'ishlangan ma'ruzalar matnidir. Unda jadid adabiyotining yuzaga kelishi, rivojlanishi, vakillari, ularning merosi, asarlaridagi g'oyalar, mustabid tuzum tomonidan qatag'on qilinishi kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Matn davomida adiblarning hayoti va ijodi bilan bog'liq turli munozarali masalalarga ham yechimlar beriladi. Asosan jadid adiblari hayoti va ijodi badiiy tahlil etiladi. XX asrning birinchi yarmidagi o'zbek adabiyotining asosiy xususiyatlari ochib berilgan. Turkistonning Rossiya tomonidan bosib olinishi, milliy uyg'onish davri, Sovet hokimiyatining o'rnatilishi va qatag'on siyosati, bu davr adabiyotiga ta'siri xususida ma'lumotlar beriladi.

Asosiy mavzular

Kirish. XX asr o'zbek adabiyotini davrlashtirish: Kirish qismida XX asr o'zbek adabiyotining davrlashtirish masalalari, milliy uyg'onish jarayonining shakllanishi, taraqqiyot bosqichlari va mustaqillik davri adabiyoti haqida so'z yuritiladi.
Ilk mustamlakachilik davri o'zbek adabiyoti: Bu davrda adabiyotning yangilanishi, mumtoz adabiyotga xos unsurlar, satira va yumorning vujudga kelishi, Qo'qon, Xiva va Buxoro adabiy muhitlari hamda ularning namoyondalari haqida ma'lumot beriladi.
Ishoqxon Ibrat hayoti va ijodi: Ishoqxon Ibratning hayoti, ijtimoiy-ijodiy faoliyati, ma'rifatparvarlik yo'li, merosi va she'riyatida aks etgan ijtimoiy-siyosiy muammolar tahlil qilinadi.
Jadidchilik davri o'zbek adabiyoti: Jadidchilik harakatining vujudga kelishi, muammolari, maorif, matbuot va teatr sohasidagi islohotlari va jadid adabiyotining paydo bo'lishi o'rganiladi.
Mahmudxo'ja Behbudiy ijodi: Mahmudxo'ja Behbudiyning tarjimayi holi, faoliyati, badiiy merosi haqida ma'lumotlar beriladi. Uning Turkistondagi jadidchilik harakatining boshlovchisi sifatidagi roli ochib beriladi.
Abdulla Avloniy hayoti va ijodi: Abdulla Avloniyning tarjimayi holi, ma'rifatparvarlik faoliyati va badiiy merosi to'g'risida ma'lumotlar beriladi.
Avloniy - dramaturg. Pedagogik risolalari: Avloniyning darsliklari, “Turkiy guliston yohud Axloq” asari va dramalari tahlil qilinadi.
Muhammadsharif So'fizoda ijodi: So'fizoda tarjimai holi, faoliyati va she'riyatining o'ziga xosligi tahlil etiladi.
Ijtimoiy-siyosiy va mafkuraviy kurashlar davri adabiyoti: 1920-40 yillardagi ijtimoiy-siyosiy sharoit, jadidchilik harakatining tugatilishi, proletariat mafkurasi va adabiyot jarayoni o'rganiladi. Shuningdek, bu davr adabiyotiga xos muammo va munozaralar ko'rib chiqiladi.
Botu (Mahmud Hodiev) ijodi: Botuning tarjimai holi, faoliyati, she'riyatining mavzu va obrazlari hamda prozasiga to'xtalib o'tiladi.
Fitrat hayoti va ijodi: Fitratning hayoti, ijodi, she'riyati, dramaturgiyasi va merosi haqida ma'lumot beriladi. Asarlari tahlil etiladi.
Hamza Hakimzoda Niyoziy ijodi, she'riyati: Hamza Hakimzoda Niyoziyning hayoti, ijodi, she'riyati va dramaturgiyasi tahlil qilinadi.
Abdulla Qodiriy ijodi, hikoyalari: Abdulla Qodiriyning tarjimai holi, ilk ijodi, hikoyalari, romanlari va asarlari tahlil qilinadi.