Kvantitativlik va uning o‘zbek tilida ifodalanishi

Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi, Farg'ona Davlat Universiteti, Tilshunoslik kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda "Kvantitativlik va uning o'zbek tilida ifodalanishi" mavzusi tadqiq etilgan. Magistrlik dissertatsiyasi O'zbek tilida miqdor ma'nosining yuzaga chiqishini ta'minlovchi fonetik, leksik, grammatik va nolisoniy vositalarning tuzilishi, tarkibi, yasalishi, asosiy va qo'shimcha ma'nolari, vazifasi va qo'llanilishi tadqiq etilgan. Tadqiqotda miqdor ifodalovchi birliklarning tilning barcha sathlari uchun xosligi, umumiy va xususiy belgilariga ko'ra farqlanishi, miqdor ma'nosini ifodalashda turli til vositalarining o'ziga xos xususiyatlari va ahamiyati ko'rsatib berilgan. Shuningdek, tilshunoslikda miqdor kategoriyasining namoyon bo'lishi va uning tilda aks etishi turlicha bo'lib, vositalari ham rang-barangligi tahlil qilingan. Mavzu bo'yicha jahon va o'zbek tilshunosligida olib borilgan ilmiy tadqiqotlar va bildirilgan fikrlar ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Kvantitativlikning O'zbek tilshunosligida O'rganilishi: Ushbu bo'limda O'zbek tilida miqdor ma'nosining yuzaga chiqishini ta'minlovchi fonetik, leksik, grammatik va nolisoniy vositalarning tuzilishi, tarkibi, yasalishi, asosiy va qo'shimcha ma'nolari, vazifasi va qo'llanilishi tadqiq etilgan. Shuningdek, miqdor ifodalovchi birliklarning tilning barcha sathlari uchun xosligi, umumiy va xususiy belgilariga ko'ra farqlanishi, miqdor ma'nosini ifodalashda turli til vositalarining o'ziga xos xususiyatlari va ahamiyati ko'rsatib berilgan.
Til Sathlarida Kvantitativlikning Namoyon Bo'lishi: Mazkur bo'limda kvantitativlikning morfologik, leksik, sintaktik sathlarda namoyon bo'lishi, bu birliklarning umumiy va xususiy tomonlari, shuningdek, ularning lingvokulturologik xususiyatlari tadqiq etilgan. Jumladan, ot, sifat, son, olmosh, fe'l, ravish kabi so'z turkumlari yordamida miqdor ma'nosining ifodalanishi, ularning o'ziga xos xususiyatlari va ahamiyati ko'rsatilgan. Shuningdek, so'z birikmalari va gaplarda miqdor ma'nosining ifodalanishi ham tahlil qilingan.
Kvantitativlikning Lingvokulturologik Xususiyatlari: Ushbu bo'limda miqdor ifodalovchi birliklarning xalq og'zaki ijodida, xususan, topishmoq va maqollarda qo'llanishi, ularning lingvokulturologik xususiyatlari tadqiq etilgan. Jumladan, topishmoq va maqollar orqali xalq madaniyatining turli qirralari ifodalanishi, son-miqdor ifodalovchi birliklarning xalqning etnik xususiyatlari, dunyoqarashi, diniy e'tiqodlari bilan uzviy bog'liqligi ko'rsatib berilgan.