Сув ва иссикликлар билан даволаш.Курортлар
Ushbu kitobda tibbiyotning muhim sohasi bo'lgan balneologiya va kurortologiya batafsil yoritilgan. Kitobda suv bilan davolash, jumladan, turli xil suv muolajalari, ularning organizmga ta'siri, harorat va kimyoviy xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, balchiq bilan davolash, jumladan, turli xil balchiq turlari, ularning tarkibi, xossalari va davolash usullari, shuningdek parafin-ozokerit bilan davolash ham atroflicha tushuntirilgan. Kitobning oxirida O'zbekistondagi turli sanatoriyalar va kurortlar, ularning ixtisoslashuvi va davolash yo'nalishlari haqida ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Suv bilan davolash: Suvning maxsus usullar yordamida davolash, kasallikning oldini olish va tibbiy reabilitatsiya maqsadida qo'llanilishi. Chuchuk suv va mineral suvlar bilan davolash usullari, ularning organizmga ta'siri, haroratli, mexanik, kimyoviy va radiatsion ta'sir etish mexanizmlari hamda suvning fizik xususiyatlari (issiqlik sig'imi, issiqlik o'tkazuvchanligi) tushuntiriladi. Shuningdek, suv muolajalarining umumiy va mahalliy turlari, haroratiga qarab farqlanishi va ulardan foydalanish qoidalari bayon etiladi.
- Shifobaxsh balchiq bilan davolash: Davolash maqsadida ishlatiladigan balchiqlarning turlari (il, torfli, sapropelli, sopkali) va ularning tarkibi (kristal skelet, kolloid fraksiya, balchiq suyuqligi) haqida ma'lumot beriladi. Balchiqlarning issiqlik va namlik hajmi, issiqlik o'tkazuvchanligi va adsorbsion xususiyatlari, biologik aktiv moddalar saqlashi tushuntiriladi. Har xil balchiqlarning hosil bo'lishi va xossalari, ularning organizmga ta'siri (haroratli, mexanik, kimyoviy) va qo'llanilish usullari (applicatsiya, vannalar) batafsil yoritiladi.
- Parafin-ozokerit bilan davolash: Neftdan olinadigan parafin va ozokeritning fizik xususiyatlari, issiqlikni kam o'tkazishi, issiqlik sig'imining kattaligi va to'qimalarga bosim bilan ta'sir ko'rsatishi tushuntiriladi. Ularning tarkibi, tibbiyotda qo'llanilishi, qayta ishlatilishi, saqlash va qo'llash usullari (qatlam-qatlam, vannochka, applicatsiya) haqida ma'lumot beriladi. Parafin va ozokeritning aralashmasidan foydalanish va ularning davolovchi ta'siri (yallig'lanishga qarshi, og'riqni kamaytirish) haqida so'z boradi.
- Kurortologiya va O'zbekiston kurortlari: Kurortologiya fani, uning maqsadi va vazifalari, tibbiy fizik omillarning davolash xususiyatlari, ularning organizmga ta'siri va qo'llanilish imkoniyatlari haqida tushuncha beriladi. O'zbekistonning tabiiy shifobaxsh omillari (mineral suvlar, balchiqlar, iqlim) va kurort turlari (balneologik, balchiqli, iqlimli) haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, bemorlarni sanatoriya-kurortga yuborish tartibi, umumiy va maxsus qarshi ko'rsatmalar hamda O'zbekistondagi turli sanatoriyalar va kurortlar (Shohimardon, Oq tosh, Chortoq, Toshkent mineral suvlari, Chimyon, Uchqizil, Nagornaya, Qizil-Tepa, Yalang'och, Turon, Chinobod, Umid gulshani, Botanika) va ularning ixtisoslashuvi haqida batafsil ma'lumot keltiriladi.