Кимё
Ushbu kitobda kimyo fanining asosiy tushunchalari, qonunlari va ularning texnik sohalardagi ahamiyati haqida ma'lumot berilgan. Atom tuzilishi, kimyoviy bog'lanishlar, termokimyo, eritma konsentratsiyalari, elektroliz, metallarning korroziyasi kabi mavzular chuqur yoritilgan. Kitob davomida nazariy bilimlar masalalar bilan mustahkamlanadi.
Asosiy mavzular
- Kimyo faniga kirish va asosiy tushunchalar: Kimyo fanining vazifalari, asosiy stehiometrik qonunlar (massaning saqlanishi, tarkibning doimiyligi, karrali nisbatlar, ekvivalentlar qonuni), allotropiya hodisasi va moddalarning massa ulushini hisoblash usullari.
- Anorganik birikmalarning asosiy sinflari: Oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlarning ta'rifi, nomlanishi, olinish usullari va kimyoviy xossalari. Amfoter birikmalar haqida ma'lumot.
- Termokimyo asoslari va termodinamika: Termokimyoviy reaksiyalar, issiqlik effektlari, Lavuaze-Laplas va Gess qonunlari. Entropiya va entalpiya tushunchalari.
- Atom tuzilishi va kvant sonlari: Atom yadrosi modeli, kvant energiyasi, kvant sonlari (bosh, orbital, magnit, spin). Elektronlarning atom orbitallarida taqsimlanishi, Pauli prinsipi, Hund qoidasi va Klechkovskiy qoidasi.
- Davriy qonun va davriy sistema: Elementlarning davriy qonuniyatga asosan joylashuvi, guruhlar, davrlar, metallik va metallmaslik xossalari, atom radiusining o'zgarishi.
- Kimyoviy bog'lanish: Ionli, kovalent (qutbli va qutbsiz), metall bog'lanishlar. Koordinatsion bog'lanish. Valentlik va molekulalar tuzilishi. Gibridlanish.
- Kimyoviy reaksiyalar tezligi: Reaksiya tezligiga ta'sir etuvchi omillar (konsentratsiya, harorat, katalizatorlar). Gomo- va geterogen kataliz. Zanjirli reaksiyalar.
- Qaytar va qaytmas reaksiyalar. Kimyoviy muvozanat: Muvozanat konstantasi, Le-Shatelye prinsipi, muvozanatga ta'sir etuvchi omillar.
- Eritmalar: Eritmalarning turlari (dispers sistemalar, chin eritma, kolloid eritma), konsentratsiyalarni ifodalash usullari (foiz, molyar, molyal, normal).
- Elektrolitik dissotsialanish: Elektrolitlar, kuchli va kuchsiz elektrolitlar, dissotsialanish darajasi va konstantasi, gidroliz.
- Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari: Oksidlanish, qaytarilish, oksidlovchi, qaytaruvchi tushunchalari. Elektron balans usuli va ion-elektron usuli.
- Elektrokimyo: Galvanik elementlar, elektrod potensiali, Nernst formulasi. Metallarning korroziyasi va undan himoyalanish usullari.
- Qotishmalar: Qotishmalarning turlari (intermetall birikmalar, aralash kristallar). Termik analiz.