Маҳаллий солиқлар ва уларни ундириш механизмини
Ushbu tadqiqot O'zbekiston Respublikasining iqtisodiyotida mahalliy soliqlar va ularni undirish mexanizmining ahamiyati va bu tizimni takomillashtirish yo'nalishlarini o'rganadi. Ishda mahalliy byudjetlar daromadlarini shakllantirishda mahalliy soliqlar va yig'imlarning o'rni, ularning fiskal mohiyati, shuningdek, rivojlangan davlatlar tajribasi va O'zbekiston soliq tizimidagi mahalliy soliqlar mexanizmini takomillashtirish bo'yicha takliflar va tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- KIRISH: Bitiruv malakaviy ishi mavzusining dolzarbligi va mahalliy soliqlar bilan bog'liq moliyaviy munosabatlarni isloh qilishda davlat va mahalliy byudjetlarning soliqli daromadlari o'rtasidagi nisbatni o'rganish muhimligini ta'kidlaydi. Shuningdek, Harakatlar strategiyasining ustuvor yo'nalishlari, jumladan, hududlarni rivojlantirishga qaratilgan chora-tadbirlar va mahalliy byudjetlarning daromad bazasini kengaytirish masalalari ko'rib chiqiladi. Ishning dolzarbligi va mavzuning o'rganilganlik darajasi, shu jumladan, mavzuga oid xorijiy va mahalliy olimlarning ilmiy asarlariga tayanib, ishning asosiy maqsad va vazifalari, predmeti va ob'ekti belgilab berilgan.
- 1.BOB. MAHALLIY BUDJET DAROMADLARINI SHAKLLANTIRISHNING NAZARIY JIHATLARI VA UNDA MAHALLIY SOLIQLARNING TUTGAN O'RNI: Ushbu bobda byudjet tizimida mahalliy byudjetlarning ahamiyati, ularning daromadlarini shakllantirishning nazariy jihatlari, mahalliy soliqlar va yig'imlarning soliq amaliyotida qo'llanilishi hamda rivojlanishi, jumladan, iqtisodiy mohiyati, funksiyalari, byudjet tizimining asosiy bo'g'ini sifatida mahalliy byudjetlar va ularning daromadlari, ularni undirish mexanizmlari va rivojlangan davlatlar tajribasi hamda O'zbekiston tajribasi tahlil qilingan.
- 2.BOB. ERKINLASHTIRISH SHAROITIDA MAMLAKATIMIZ SOLIQ TIZIMIDA MAHALLIY SOLIQLARNING AMAL QILISH JARAYONI VA ULARNING BUDJET DAROMADLARINI SHAKLLANTIRISHDAGI AHAMIYATI: Ushbu bobda mamlakatimiz soliq tizimida mahalliy soliqlarining amal qilish jarayoni va ularning byudjet daromadlarini shakllantirishdagi ahamiyati, jumladan, ularni hisoblash va byudjetga to'lashning xususiyatlari, O'zbekiston Respublikasi soliq tizimining muhim tarkibiy qismini tashkil etuvchi mahalliy soliqlar hamda ularni undirish mexanizmini takomillashtirish yo'nalishlari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, mahalliy soliqlar va yig'imlar bo'yicha daromadlar va ularning shakllanishida umumdavlat soliqlari va byudjetdan ajratmalarning o'rni hamda ahamiyati tahlil qilingan.
- 3.BOB. RIVOJLANGAN DAVLATLAR TAJRIBASIDA MAHALLIY SOLIQLARNI UNDIRISH MASALALARI VA MAMLAKATIMIZ SOLIQ TIZIMIDA ULARNI UNDIRISH MEXANIZMINI TAKOMILLASHTIRISH YO'NALISHLARI: Bu bobda rivojlangan davlatlar, xususan AQSH, Buyuk Britaniya, Yaponiya va Germaniya tajribasida mahalliy soliqlar va ularni undirish mexanizmlari, ularning fiskal va ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyati, jumladan, savdo-sotiq solig'i, mol-mulk solig'i, yer solig'i va boshqa soliqlar bo'yicha qiyosiy tahlil qilingan. Shuningdek, mamlakatimizda soliq tizimini takomillashtirish bo'yicha nazariy va amaliy tavsiyalar berilgan.
- XULOSA VA TAKLIFLAR: Xulosa qismida O'zbekistonda mahalliy soliqlar va yig'imlar tizimini takomillashtirish bo'yicha mavjud muammolar va ularni hal etish bo'yicha takliflar va tavsiyalar berilgan. Jumladan, yagona yer solig'ini undirishning xalqaro amaliyotiga o'tilishini ta'minlash, soliq Kodeksiga mahalliy soliqlarga berilgan imtiyozlarni qayta ko'rib chiqish, jismoniy shaxslarning mol-mulk solig'i stavkasini turar-joylar, imoratlarning inventarizatsiyalashini amalga oshiradigan davlat organlari tomonidan qayta baholangan qiymatiga nisbatan qo'llanilish tizimini takomillashtirish, yagona yer solig'i stavkasini yillar davomida o'zgarishini o'rganish va boshqalar ko'rib chiqilgan.