Avtomobillarda yuk va passajirlar tashish asoslari
Ushbu uslubiy qo'llanma «Avtomobillarda yuk va passajirlar tashish asoslari» fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun mo'ljallangan. Unda avtomobil transportining ekspluatatsion xususiyatlarini o'rganish, yuk tashish marshrutlarini tuzish, avtomobil ishlash unumdorligini aniqlash va avtotransport vositasini tanlash kabi mavzular chuqur o'rganilgan. Qo'llanma talabalarga avtomobil transporti sohasi bo'yicha nazariy bilimlarini amaliy ko'nikmalarga aylantirishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- TRANSPORT VOSITALARI EKSPLUATASION XUSUSIYATLARI: Ushbu laboratoriya ishida avtomobillarning asosiy ekspluatatsion xususiyatlari va o'lcham hamda massa ko'rsatkichlarining chegaralari o'rganiladi. Jumladan, avtomobilning dinamikligi, yonilg'i iqtisodligi, boshqaruvchanligi, turg'unligi, o'tovchanligi, sig'dira olish xususiyatlari va mustahkamligi kabi jihatlar tahlil qilinadi.
- YUK TASHISH MARSHRUTLARINI TUZISH: Bu laboratoriya ishi shahar (rayon) transport-yo'l tarmog'ida yuk oqimi epyurasini tuzish, avtoxo'jalikning qulay joylashishini aniqlash, harakat marshrutlarini tuzish va ularni tahlil qilish kabi amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan.
- TRANSPORTI VOSITASI ISH UNUMIGA TEXNIK-EKSPLUATASION KO'RSATKICHLAR TA'SIRI: Ushbu laboratoriya ishida transport vositasining tonna va tonna-kilometrlardagi unumdorligini aniqlash va unga texnik-ekspluatatsion ko'rsatkichlar (TEK) ta'sirini o'rganish nazarda tutilgan. Turli TEKlar ta'sirini alohida va birgalikda tahlil qilish orqali avtomobilning kunlik unumdorligi hisoblab chiqiladi.
- TRANSPORT VOSITASINI TANLASH: Laboratoriya ishida transport vositasining turini tanlash usullari, ish unumdorligi, tannarxi va yonilg'i tejamkorligi bo'yicha tanlovni amalga oshirish o'rganiladi. Bunda yakka avtomobil va avtopoezdni taqqoslash hamda tashish tannarxi bo'yicha harakatlanuvchi tarkibni tanlash kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- TRANSPORT VOSITALARINING MARSHRUTDAGI ISH KO'RSATKICHLARINI HISOBLASH: Avtomobillar harakatini marshrutlashtirish masalalarini hal etishda amaliy ko'nikmalar hosil qilish ko'zda tutilgan. Bunda avtomobilning marshrutdagi ish vaqti, aylanish vaqti, yuklash-tushirish vaqti va kunlik unumdorligi kabi ko'rsatkichlar hisoblanadi.
- AVTOKORXONA ISHLAB CHIQARISH DASTURINI HISOBLASH: Ushbu laboratoriya ishi avtokorxona ishlab chiqarish dasturini hisoblashda amaliy ko'nikmalar hosil qilishga qaratilgan. Bunda avtomobillar harakatini marshrutlashtirish va ishlab chiqarish dasturini hisoblash o'rganiladi.
- TRANSPORT VOSITASI HARAKAT GRAFIGINI TUZISH: Ushbu laboratoriya ishi yuklarni yetkazib berish hisoblarini hal etish va grafik bo'yicha yuk tashishning mavjud usullarini o'rganishga qaratilgan. Talabalarga marshrut sxemasi asosida harakat grafigini tuzish o'rgatiladi.
- SHAHARLARARO YUK TASHISHNI TASHKIL ETISH: Laboratoriya ishi ekspluatatsion xarajatlarni aniqlash va hisoblashga bag'ishlangan. Bunda avtomobil transportida ekspluatatsion xarajatlarni aniqlashning turli usullari va tahlili o'rganiladi.
- PASSAJIRLAR OQIMINI KUZATISH VA UNI TAHLIL ETISH: Ushbu laboratoriya ishi yo'lovchilar oqimini kuzatish usullarini o'rganish va amaliy ko'nikma hosil qilishga qaratilgan. Talabalar sutka davomida marshrutdagi yo'lovchilar oqimini kuzatib, epyuralar tuzishadi.
- MARSHRUTDA ISHLOVCHI AVTOBUSLAR SONINI VA HARAKAT INTERVALINI ANIQLASH: Laboratoriya ishida marshrutda ishlovchi avtobuslar sonini va harakat intervalini aniqlash, sutkaning soatlari bo'yicha notekislik koeffitsientini hisoblash va yo'lovchilarning o'rtacha yurish uzoqligini aniqlash ko'zda tutilgan.