Falsafa
Ushbu kitob ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarni ijtimoiy-falsafiy bilishning o'ziga xos xususiyatlarini tahlil qiladi. Kitobda jamiyatning rivojlanish qonuniyatlari, harakatlantiruvchi kuchlari, ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarning mohiyati, ularning sabablari va umumiy tomonlari, aloqadorliklari, muammolari va ularning yechimlari falsafiy jihatdan tahlil qilingan. Jamiyatning moddiy, ma'naviy, ijtimoiy, siyosiy va huquqiy madaniyatlarining o'zaro aloqadorligi, korrelyatsion-funktsional va substansional qonunlari, sivilizatsiyalar va mamlakatlarning rivojlanish qonuniyatlari, shuningdek, O'zbekistonning ijtimoiy-tarixiy rivojlanishining o'ziga xos jihatlari va xususiyatlari ko'rsatib o'tilgan. Kitobda ta'lim, fan, madaniyat va siyosat masalalariga ham e'tibor qaratilgan. Jamiyatni tushunish, uning rivojlanishini tahlil qilish, shuningdek falsafiy va ijtimoiy-falsafiy bilishning nazariy-metodologik asoslarini tushuntirishga qaratilgan ilmiy xulosalar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Kitobning kirish qismida ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarni ijtimoiy-falsafiy bilishning o'ziga xos xususiyatlari haqida umumiy tushunchalar berilgan. Inson va jamiyatning rivojlanishi, ijtimoiy-tarixiy jarayonlar va ularning mohiyati, sabablari, umumiy tomonlari, aloqadorliklari hamda falsafiy tahlil masalalariga e'tibor qaratilgan.
- I BOB. Ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarni ijtimoiy-falsafiy bilishning o'ziga xos xususiyatlari: Ushbu bobda ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarni ijtimoiy-falsafiy jihatdan o'rganishning nazariy-metodologik jihatlari, falsafaning ijtimoiy-falsafiy bilimlar tizimidagi o'rni, ijtimoiy-tarixiy yaxlitlikning mohiyati, uni aniqlashda dunyoqarashning roli, ijtimoiy-falsafiy bilishning shakllari va metodlari, shuningdek, ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarning o'ziga xos xususiyatlari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Inson va jamiyatning rivojlanishi, ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarning mohiyati, sabablari hamda falsafiy tahlil masalalariga e'tibor qaratilgan.
- II BOB. Ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarning korrelyatsion-funktsional va substansional zaminlari: Bu bobda ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarning korrelyatsion-funktsional va substansional zaminlari, ya'ni ularning kelib chiqishi, shakllanishi va rivojlanishining qonuniyatlari, savab va mohiyati, umumiy aloqadorliklari, xususan, ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarning ma'naviy, moddiy, ijtimoiy, siyosiy va huquqiy madaniyatlar bilan bog'liqligi va ularning o'zaro aloqadorligi chuqur tahlil qilingan.
- III BOB. Ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarning tabiiy zaminlari va sivilizatsiyolarda namoyon bo'lishi: Ushbu bobda ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarning tabiiy zaminlari, jumladan, tabiatning inson va jamiyat rivojlanishidagi roli, geografik sharoitlarning ta'siri, demografik jarayonlar, shuningdek, sivilizatsiyalar – mamlakatlarning ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlar shakli sifatida namoyon bo'lishi tahlil qilingan. O'zbekistonning mustaqil davlat va sivilizatsiya sifatida o'ziga xos xususiyatlari ham ko'rsatib o'tilgan.
- Xulosa: Kitobning yakuniy qismida ijtimoiy-tarixiy yaxlitlik va jarayonlarni tadqiq qilish natijasida kelib chiqqan nazariy va metodologik xulosalar bayon qilingan. Jumladan, ijtimoiy falsafaning o'rni, uning rivojlanish yo'nalishlari, zamonaviy falsafiy tafakkur va ijtimoiy-tarixiy jarayonlarni tushunishning yangi yondashuvlari, O'zbekistonning ijtimoiy-tarixiy rivojlanishiga oid tavsiyalar ham berilgan.