Развитие художественных методов
Ushbu oʻquv-metodik qoʻllanma rus tilshunoslik va adabiyot boʻlimi talabalari uchun moʻljallangan boʻlib, ularning ushbu muammo boʻyicha bilimlarini chuqurlashtirish, nazariy jihatdan tayyorlash, dunyoqarashini kengaytirish va savodli qilib tarbiyalashni maqsad qilgan. Qoʻllanmada badiiy uslublar, yoʻnalishlar va oqimlarning asosiy tushunchalari qisqa shaklda bayon etilgan. Kitobda klassitsizm, sentimentallizm, romantizm, naturalizm, realizm, modernizm, postmodernizm kabi adabiy yoʻnalishlarning rivojlanish bosqichlari va oʻziga xos xususiyatlari tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Badiiy tizim, uslub, yoʻnalish va stil tushunchasi: Ushbu mavzu badiiy jarayonni tushunishning nazariy asoslarini, yaʼni badiiy tizim, uslub, yoʻnalish va stil kabi tushunchalarning mohiyatini ochib beradi. Adabiyot tarixida ushbu tushunchalarning rivojlanishi va ularning oʻzaro bogʻliqligi tahlil qilinadi.
- Rus klassitsizmi: Bu bobda rus adabiyotida klassitsizmning paydo boʻlishi, uning asosiy gʻoyalari, janrlari va taniqli namoyandalari haqida maʼlumot beriladi. Xususan, M. Lomonosov, A. Sumarokov, D. Fonvizin kabi ijodkorlarning asarlari misolida klassitsizmning oʻziga xos xususiyatlari yoritiladi.
- Rus adabiyotida sentimentallizm: Ushbu mavzu rus adabiyotida sentimentallizmning shakllanishi, bu yoʻnalishning asosiy tamoyillari, janrlari va asosiy namoyandalari haqida soʻz yuritadi. N. Karamzin, V. Jukovskiy kabi ijodkorlarning ijodi sentimentallizmning oʻziga xos jihatlarini koʻrsatib beradi.
- Adabiyotda romantizm yoʻnalishi: Bu qismda rus adabiyotida romantizmning rivojlanishi, uning paydo boʻlishiga sabab boʻlgan omillar, romantizmning asosiy belgilari va jahon adabiyotiga taʼsiri yoritiladi. A. Puşkin, M. Lermontov, V. Hugo kabi ijodkorlarning asarlaridagi romantik gʻoyalar tahlil qilinadi.
- Naturalizm: Ushbu mavzu naturalizmning paydo boʻlishi, uning asosiy tamoyillari va rus adabiyotiga taʼsiri, shuningdek, rus realizmining «natural maktab»i bilan bogʻliqligi haqida maʼlumot beradi.
- Rus realizmi XIX-XX asrlar: Bu bobda rus realizmining rivojlanish bosqichlari, uning asosiy tamoyillari, xususiyatlari va Oʻrta Osiyo adabiyotiga taʼsiri haqida soʻz yuritiladi. A. Ostrovskiy, I. Turgenev, L. Tolstoy, F. Dostoyevskiy kabi rus realizmining buyuk namoyandalarining ijodlari tahlil qilinadi.
- Modernizm: Ushbu mavzu rus adabiyotida modernizmning shakllanishi, uning asosiy yoʻnalishlari (simvolizm, futuralizm, akmeizm) va oʻziga xos xususiyatlari haqida maʼlumot beradi. Oʻtgan asr boshlaridagi ijtimoiy-siyosiy oʻzgarishlarning modernizmga taʼsiri yoritiladi.
- Postmodernizm: Qoʻllanmaning ushbu qismi postmodernizmning paydo boʻlishi, uning asosiy tamoyillari, xususiyatlari va rus adabiyotida namoyon boʻlishi haqida soʻz yuritadi. Postmodernizmning jahon madaniyatiga va adabiyotiga taʼsiri tahlil qilinadi.