ЎЗБЕК ТИЛИ ФОНЕТИК БИРЛИКЛАРИНИНГ ПОЭТИК ИМКОНИЯТЛАРИ
Ushbu dissertatsiya avtoreferati oʻzbek tilidagi fonetik birliklarning poetik imkoniyatlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda tilning fonetik vositalarining poetik, pragmatik va semantik funksiyalari, ularning nazmiy asarlarda ekspressivlikni oshirishdagi oʻrni, shuningdek, aruz va barmoq vaznlaridagi fonetik xususiyatlari tahlil qilinadi. Tadqiqotda fonetik stilistika, fonosemantika va fonopoetika kabi lingvopoetikaning turli jihatlari oʻrganilgan. Shuningdek, lidksii tadqiqotlar tahlili va ularning natijalaridan foydalanish masalalariga ham toʻxtalib oʻtilgan.
Asosiy mavzular
- Fonopoetika: Fonopoetika tilshunoslikning poetik tilni oʻrganadigan sohasi sifatida koʻrib chiqiladi. Unda tovushlarning poetic matndagi oʻrni, ularning ekspressiv, semantik va pragmatik funksiyalari, soʻzning musiqaviyligi, obrazlilikni oshirishdagi roli tahlil qilinadi.
- Poetik nutqdagi fonetik vositalar: Poetik nutqdagi fonetik vositalar, jumladan, aliteratsiya, geminatsiya, onomatopeya, ana gramma, takror va boshqalar oʻrganiladi. Ularning matndagi maʼnoni kuchaytirish, tinglovchiga taʼsir koʻrsatish va obraz yaratishdagi roli ochib beriladi.
- Aruz va barmoq vaznlarida fonetik vositalarning oʻrni: Aruz va barmoq vaznlaridagi fonetik vositalarning oʻziga xos xususiyatlari, ularning ritmik va intonatsion jihatdan poetik matnni boyitishdagi ahamiyati tahlil qilinadi.
- Prozali matnda fonetik vositalar: Prozali matndagi fonetik vositalarning poetik xususiyatlari, ularning obrazlar yaratishdagi, hissiyotni ifodalashdagi roli oʻrganiladi. Bunda tovushlarning maʼnaviy, hissiy va ekspressiv taʼsirchanlikka qoʻshgan hissasi koʻrib chiqiladi.