Организация производства на промышленных предприятиях

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan bo'lib, Farg'ona politexnika institutining "Iqtisodiyot" kafedrasi tomonidan ishlab chiqilgan. U "Iqtisodiyot" yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, "Sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni tashkil etish" fanidan amaliy mashg'ulotlarni o'tkazishga qaratilgan metodik qo'llanma hisoblanadi. Qo'llanma ishlab chiqarishni tashkil etishning nazariy va amaliy jihatlarini qamrab oladi hamda talabalarga amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga yordam beradi.

Asosiy mavzular

  • Kursning predmeti, mazmuni va vazifalari: Ushbu mavzu "Sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni tashkil etish" kursining asosiy tushunchalari, maqsadi va vazifalarini belgilab beradi. Ishlab chiqarishni tashkil etishning mohiyati, uning texnologiya bilan bog'liqligi va samarali xo'jalik yuritishdagi ahamiyati ochib beriladi.
  • Sanoat korxonasi ishlab chiqarish tizimi sifatida: Korxonaning iqtisodiy tizimdagi o'rni, maqsadlari va vazifalari ko'rib chiqiladi. Ishlab chiqarish tizimining asosiy elementlari, xususiyatlari va tasnifi aniqlanadi. Korxonalarning tashkiliy-huquqiy shakllari va ularning faoliyatidagi o'ziga xos jihatlar tahlil qilinadi.
  • Ishlab chiqarish jarayoni va uni vaqt bo'yicha tashkil etish: Ishlab chiqarish jarayonining mohiyati, tarkibi va turlari aniqlanadi. Ishlab chiqarish siklining tuzilishi, davomiyligi va uni qisqartirish yo'llari o'rganiladi. Texnologik va operatsion jarayonlar, ularning o'zaro bog'liqligi tahlil qilinadi.
  • Ishlab chiqarishni tashkil etish turlari va usullari: Ishlab chiqarishni tashkil etishning asosiy turlari (ommaviy, seriyali, yakka tartibdagi) va usullari (partiyali, oqimli, yakka tartibdagi) ko'rib chiqiladi. Har bir tur va usulning afzalliklari va kamchiliklari aniqlanadi.
  • Korxonaning operativ-ishlab chiqarish rejalashtirilishi va ritmik ishlashi: Operativ-ishlab chiqarish rejalashtirishning mohiyati, maqsadlari va vazifalari belgilanadi. Ritmik ishlashning ahamiyati va uni ta'minlash usullari o'rganiladi. Rejalashtirishning asosiy bosqichlari va usullari tahlil qilinadi.
  • Yangi mahsulotlar ishlab chiqarishga tayyorgarlikni tashkil etish va rejalashtirish: Yangi mahsulotlar ishlab chiqarishga tayyorgarlikning mohiyati, maqsadlari va vazifalari aniqlanadi. Texnik tayyorgarlik, konstruktorlik tayyorgarligi va tashkiliy-iqtisodiy tayyorgarlik bosqichlari ko'rib chiqiladi.
  • Asbob-uskunalar va ta'mirlash xo'jaligini tashkil etish: Asbob-uskunalar xo'jaligining vazifalari, tarkibi va tashkil etish prinsiplari aniqlanadi. Asbob-uskunalarni ta'mirlash va ularga xizmat ko'rsatish tizimi o'rganiladi. Asbob-uskunalarga bo'lgan ehtiyojni aniqlash usullari tahlil qilinadi.
  • Energetika, transport va ombor xo'jaligini tashkil etish: Korxonaning energetika xo'jaligi, uning vazifalari va tashkil etish prinsiplari ko'rib chiqiladi. Transport xo'jaligining vazifalari, turlari va tashkil etish usullari aniqlanadi. Ombor xo'jaligining vazifalari, tashkil etish prinsiplari va yuklarni saqlash usullari o'rganiladi.
  • Mahsulot sifatini texnik nazorat qilishni tashkil etish: Mahsulot sifatini nazorat qilishning mohiyati, maqsadlari va vazifalari belgilanadi. Sifatni nazorat qilishning turlari va usullari, statistik nazorat usullari tahlil qilinadi. Sifat menejmenti tizimi va uning ahamiyati o'rganiladi.
  • Korxonada moddiy-texnik ta'minot va mahsulotni sotishni tashkil etish: Moddiy-texnik ta'minotning vazifalari, tashkil etish shakllari va usullari aniqlanadi. Materiallar zahiralarini boshqarish, yetkazib beruvchilar bilan o'zaro munosabatlar o'rganiladi. Mahsulotni sotish tizimi, marketing tadbirlari va logistika masalalari tahlil qilinadi.
  • Texnologiya va uning ishlab chiqarishni tashkil etishga ta'siri: Texnologiyaning ishlab chiqarishni tashkil etishga ta'siri, texnologik jarayonlar va ularning tasnifi ko'rib chiqiladi. Texnologiyalarni tanlash va ularni ishlab chiqarishga joriy etish masalalari o'rganiladi.
  • Hududiy ishlab chiqarishni tashkil etish: Hududiy ishlab chiqarishni tashkil etish, korxonalar o'rtasidagi hamkorlik va hududiy infratuzilmani rivojlantirish masalalari tahlil qilinadi. Hududiy ishlab chiqarishni tashkil etishning iqtisodiy va ijtimoiy jihatlari ko'rib chiqiladi.
  • Rejalashtirish - ishlab chiqarishni tashkil etish asosi: Rejalashtirishning ahamiyati, turlari, va ishlab chiqarishni tashkil etishdagi o'rni ko'rsatilgan.
  • Tashkilotni loyihalashtirish va takomillashtirish: Tashkilotni loyihalashtirish bosqichlari va umuman tashkilot to'g'risidagi ma'lumotlar keltirilgan.