Methodological guide for conducting practical lessons on the discipline "Money and banks""

Ushbu metodik qo'llanma talabalarga "Pul va banklar" fanidan nazariy bilimlarini mustahkamlash hamda ularning amaliy ko'nikmalarini shakllantirishga qaratilgan. Unda fan mavzulari bo'yicha savollar, test topshiriqlari, keyslar, biznes o'yinlari kabi turli mashg'ulotlar keltirilgan. Qo'llanma talabalarning mustaqil fikrlashini, tanqidiy tahlil qilish qobiliyatini rivojlantirishga hamda bank sohasida kelajakda malakali mutaxassis bo'lib yetishishlariga yordam beradi. Shuningdek, ushbu qo'llanma o'qituvchilar uchun ham foydali bo'lib, o'quv jarayonini tashkil etishda qo'llanma vazifasini o'taydi.

Asosiy mavzular

  • Pulning paydo bo'lishi va mohiyati: Pulning kelib chiqishi, uning mohiyati va funksiyalari, pulning ko'rinishlari va turlari, iqtisodiyotda pulning roli, pulning barqarorligini ta'minlashning ahamiyati kabilar yoritilgan.
  • Pulning funksiyalari va shakllari: Pulning asosiy funksiyalari, ularning xususiyatlari, pul aylanishi, naqd pulsiz hisob-kitoblar va ularning shakllari, naqd pulsiz hisob-kitoblar turlari va ularning afzalliklari ko'rib chiqilgan.
  • Monetar tizim va uning shakllari: Pul-kredit tizimi, uning mexanizmi va qonuniyatlari, pul massasi, pul-kredit siyosati, O'zbekistonning monetar tizimi va uning xususiyatlari, oltin kursi va boshqa valyuta kurslarining ahamiyati tushuntirilgan.
  • Pul aylanishi va muomalasi: Pul aylanishining mohiyati va tarkibi, naqd pulsiz pul aylanishi, uning tamoyillari, pul muomalasi tezligi, pulning qimmatli qog'ozlar bilan bog'liqligi, banklardagi pul aylanishi va boshqa jihatlar qamrab olingan.
  • Pul nazariyalari: Pulning metallistik nazariyasi, nominalistik nazariya, miqdoriy nazariya, J.M. Keyns nazariyasi, zamonaviy pul nazariyalari va ularning asosiy jihatlari, banklar va bank tizimining rivojlanishi kabilar tahlil qilingan.
  • O'zbekiston Respublikasining monetar tizimi: O'zbekiston Respublikasining monetar tizimining mohiyati, uni tashkil etuvchi elementlar, pul-kredit siyosati, bank tizimining rivojlanishi, valyuta siyosati va valyuta operatsiyalari haqida ma'lumot berilgan.
  • Inflyatsiya: Inflyatsiyaning mohiyati, sabablari, shakllari, ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari, inflyatsiyaga qarshi kurashish yo'llari, inflyatsiyaning talab va taklifga bog'liqligi hamda inflyatsiyaning turlari tushuntirilgan.
  • Tijorat banklarining passiv operatsiyalari: Tijorat banklarining vazifalari va maqsadlari, passiv operatsiyalar turlari, depozitlar, banklar faoliyatini baholash mezonlari, bank likvidligi va uning boshqaruvi hamda banklar tomonidan qabul qilinadigan depozitlarning turlari bayon etilgan.
  • Kreditning shakllari va foiz stavkalari: Kreditning paydo bo'lishi, uning mohiyati, funksiyalari, turlari va qonuniyatlari, kredit munosabatlarining rivojlanishi, iste'molchi krediti, ipoteka krediti, tijorat krediti va ularning xususiyatlari hamda kredit stavkalari ko'rib chiqilgan.
  • Banklar va bank tizimining paydo bo'lishi: Banklarning paydo bo'lishi tarixi, banklarning kredit tizimidagi o'rni, O'zbekistonda pul va kredit munosabatlarining rivojlanishi, bank tizimi va uning bosqichlari, banklar faoliyati va funksiyalari tahlil qilingan.
  • Markaziy banklar va ularning funksiyalari: Markaziy bankning emissiya funksiyasi, banklararo munosabatlar, banklar bankiri sifatida Markaziy bank faoliyati, pul-kredit siyosati, valyuta siyosati va O'zbekiston Respublikasi Markaziy bankining huquqiy asoslari bayon etilgan.
  • Tijorat banklarining faol operatsiyalari: Tijorat banklarining faoliyat ko'rsatish usullari, aktiv va passiv operatsiyalar, depozitlar va ularning samaradorligini oshirish istiqbollari, kreditlash va pul muomalasini tashkil etish, banklararo munosabatlar va ularning boshqaruvi hamda banklar bozorida aktiv va passiv operatsiyalarni boshqarish strategiyalari bayon etilgan.
  • Bank tizimi va uning rivojlanishi: Bank tizimining mohiyati va uning elementlari, banklarning rivojlanishi, bank faoliyatining rivojlanishi, O'zbekiston bank tizimining xususiyatlari va uning rivojlanishi, banklarning turli shakllari hamda bank tizimining xalqaro amaliyoti tahlil qilingan.
  • Nodavlat kredit tashkilotlari va ularning turlari: Nodavlat kredit tashkilotlarining turlari, kredit kooperativlari, lizing va faktorlash kompaniyalari, sug'urta kompaniyalari, kredit uyushmalari, mikroqarz tashkilotlari va ularning vazifalari hamda fond bozori tushunchalari bayon etilgan.
  • Xalqaro moliyaviy institutlar va ularning maqsadlari: Xalqaro moliyaviy institutlarning tashkil topishi va rivojlanishi, Xalqaro Valyuta Fondi va uning faoliyati, Jahon banki va uning vazifalari, Osiyo taraqqiyot banki va Islom taraqqiyot banki hamda Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki kabi xalqaro moliyaviy institutlar va ularning maqsadlari bayon etilgan.
  • Valyuta munosabatlarini tartibga solish masalalari: Valyuta munosabatlarining mohiyati, valyuta tizimi va uning elementlari, O'zbekiston Respublikasining valyuta munosabatlari va qonunchiligi, valyuta kurslariga ta'sir etuvchi omillar, valyuta siyosati va uning vositalari hamda xalqaro valyuta operatsiyalari tahlil qilingan.