Konserva ishlab chiqarishda texnik kimyoviy nazorat
Mazkur uslubiy qoʻllanma O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Taʼlim Vazirligi hamda Toshkent Kimyo-Texnologiya Institutining «Oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi» fakulteti «Oziq-ovqat xavfsizligi» kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, «Texnik kimyoviy nazorat» fanidan amaliy mashg'ulotlarini bajarishga mo'ljallangan. Ushbu qo'llanma oziq-ovqat mahsulotlarining sifatini aniqlash usullari, jumladan, quruq moddalar, vitaminlar, minerallar, yog'lar, uglevodlar, kislotalar va boshqa muhim tarkibiy qismlarni aniqlash bo'yicha nazariy va amaliy ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Unda qo'llaniladigan uskunalar, reaktivlar va ish jarayonlari batafsil bayon etilgan. Shuningdek, har bir mavzu bo'yicha nazorat savollari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Quruq moddalarni aniqlash usullari: Ushbu qismda mahsulotlar tarkibidagi quruq moddalarni aniqlash usullari, jumladan, quritish shkafi, refraktometrik usul va zichlikni aniqlash usullari haqida ma'lumot beriladi. Quruq moddalar miqdori mahsulot sifatining universal ko'rsatkichi ekanligi ta'kidlanadi.
- Meva-sabzavotli lisolitalikini aniqlash: Meva-sabzavot mahsulotlarining mazasi, rangi, hidi va boshqa organoleptik ko'rsatkichlarini aniqlash usullari, jumladan, titrlash va boshqa kimyoviy usullar yoritilgan. Shuningdek, ulardagi kislotalilikni aniqlash bo'yicha ma'lumotlar berilgan.
- Mineral moddalar va ularning qo'shimchalari: Mahsulotlardagi mineral moddalar, jumladan, S, K, Ca, Mg, Fe va boshqalarni aniqlash usullari, shuningdek, ularning xavfsizligi va miqdorini aniqlash bo'yicha tavsiyalar berilgan.
- Shanarning tarkibi va uni aniqlash: Shanarning asosiy turlari, ularning kimyoviy tarkibi va aniqlash usullari, jumladan, polarimetrik va saxarometr usullari bayon etilgan. SHuningdek, shakar rangini aniqlash usullari ham keltirilgan.
- Sirka kislotasi va uning sifati: Sirka kislotasining turlari, uning sifati, tarkibi va qo'shimchalarni aniqlash usullari, jumladan, titrlash va boshqa kimyoviy usullar batafsil bayon etilgan.
- Vitaminlarni aniqlash usullari: Oziq-ovqat mahsulotlaridagi vitaminlarni aniqlash usullari, jumladan, vitamin C, vitamin B1, B2 va boshqalarni aniqlash bo'yicha ma'lumotlar berilgan.
- Konserva mahsulotlarida konservantlarni aniqlash: Konserva mahsulotlarida ishlatiladigan konservantlar, jumladan, sorbin kislotasi, sulfit angidrid va boshqalarni aniqlash usullari va ularning sifati bo'yicha talablar bayon etilgan.
- Go'sht va sut mahsulotlarida sifat nazorati: Go'sht va sut mahsulotlarini organoleptik va kimyoviy usullar yordamida sifatini baholash usullari, jumladan, ta'mi, hidi, konsistentsiyasi, rangi va boshqa ko'rsatkichlarni aniqlash bo'yicha ma'lumotlar berilgan.
- Sut va sut mahsulotlarining zichligini aniqlash: Sut va sut mahsulotlarining zichligini aniqlash usullari, jumladan, areometr yordamida zichlikni aniqlash bo'yicha tavsiyalar berilgan.
- Sutni qalbakiitalashtirilishini aniqlash: Sutni soda bilan qalbakiitalashtirilganligini aniqlash usullari, jumladan, rozolovoy kislota yordamida aniqlash usuli bayon etilgan.
- Pishloq mahsulotlarini organoleptik baholash: Pishloq mahsulotlarini organoleptik baholash usullari, jumladan, ta'mi, hidi, konsistentsiyasi, rangi va boshqa ko'rsatkichlarni aniqlash bo'yicha ma'lumotlar berilgan.