Zumrad va Qimmat - Зумрад и Киммат
Oʻzbek xalq ertagi "Zumrad va Qimmat" yaxshi va yomonlik, mehnatsevarlik va dangasalik, adolat va hasad oʻrtasidagi kurashni aks ettiradi. Cholning Zumrad ismli mehribon va aqlli qizi bor edi. Uning oʻgay onasi Zumradni yomon koʻrar va har xil qiynoqlar berar edi. Oʻgay onasi Zumradni oʻrmonga tashlab yuborishga majbur qiladi, Zumrad esa oʻrmonda sehrgar kampirni uchratadi va uning uyida yashay boshlaydi. Vaqt oʻtib Zumrad uyiga qaytadi va qizil sandiqdan moʻl-koʻl boylik topadi. Oʻgay ona qizi Qimmatni ham oʻrmonga joʻnatadi, lekin Qimmat dangasa va xudbin boʻlganligi uchun unga hech qanday omad kulib boqmaydi.
Asosiy mavzular
- Yaxshilik va yomonlik: Ertakda Zumrad yaxshilik va mehribonlik timsoli, Qimmat va oʻgay ona esa yomonlik va hasad timsoli sifatida namoyon boʻladi. Yaxshilik oxir-oqibatda gʻalaba qozonadi, yomonlik esa jazolanadi.
- Mehnatsevarlik va dangasalik: Zumrad mehnatsevarligi tufayli omadga erishadi, Qimmat esa dangasaligi tufayli hech narsaga ega boʻlmaydi. Ertak mehnatning qadrini ulugʻlaydi va dangasalikning oqibatlarini koʻrsatadi.
- Adolat: Ertakda adolat tantana qiladi. Zumrad yaxshiliklari uchun mukofotlanadi, Qimmat va oʻgay ona esa yomonliklari uchun jazoga tortiladi.
- Oilaviy munosabatlar: Ertakda oʻgay ona va qiz oʻrtasidagi munosabatlar, shuningdek, ota va qiz oʻrtasidagi sevgi va sadoqat aks etgan.