Полиз экини – картошка поясидан целлюлоза олиш
Ushbu dissertatsiya ishi poliz ekinlaridan, xususan, kartoshka poyasi hamda boshqa bir yillik o‘simliklardan sellyuloza olish texnologiyasini ishlab chiqish va uning fizik-kimyoviy xossalarini o‘rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda kartoshka poyasi tarkibini tahlil qilish, uni qayta ishlash jarayonlarini soddalashtirish, sellyuloza olishning optimal usullarini aniqlash hamda olingan sellyulozaning turli sohalarda qo‘llanilish imkoniyatlari o‘rganilgan. Tadqiqot natijasida kartoshka poyasidan yuqori sifatli sellyuloza olish mumkinligi va bu jarayonning iqtisodiy samaradorligi ko‘rsatib o‘tilgan.
Asosiy mavzular
- Sellyuloza olish texnologiyasi: Poliz ekinlari (kartoshka) poyasidan sellyuloza olish uchun turli usullar (kimyoviy ishlov berish, qaynash, kislota va ishqorlar bilan ishlov berish) va ularning samaradorligi tadqiq qilingan. Shuningdek, sellyuloza olish jarayonining asosiy bosqichlari, ishlatiladigan kimyoviy moddalar hamda ularning ta'siri tahlil qilingan.
- Kartoshka poyasining kimyoviy tarkibi va xossalari: Kartoshka poyasining sellyuloza, gemitsellyuloza, lignin va boshqa komponentlarni o‘z ichiga olishi, hamda uning tarkibini suvda, ishqor va kislota eritmalarida erish kinetikasini o‘rganish. Olingan sellyulozaning suvda bo‘kishi, kul miqdori, optik ko‘rsatkichlari va polimerlanish darajasi kabi fizik-kimyoviy xossalari aniqlangan.
- Sellyulozaning qo'llanilishi: Olingan sellyulozaning qog‘oz ishlab chiqarish, tibbiyot va farmatsevtika sanoatida, shuningdek, boshqa sohalarda qo‘llanilish imkoniyatlari ko‘rib chiqilgan. Xususan, sellyulozaning sorbent sifatida ishlatilishi mumkinligi ta’kidlangan.