Surxondaryo viloyatining sho’rlangan yerlarida zovur qurishning zarurligi
Ushbu maqola Surxondaryo viloyatining sug'oriladigan yerlarida sho'rlanishning kuchayishi va yerlarning meliorativ holatining yomonlashuvining oldini olish maqsadida zovur-drenaj tizimlarini joriy etish zarurligini tahlil qiladi. Unda tuproq sho'rlanishining sabablari, Surxondaryo viloyatidagi sug'oriladigan yerlarning hajmi, sho'rlanish darajasi va bu muammoni hal etish bo'yicha olib borilayotgan tadbirlar ko'rib chiqilgan. Qishloq xo'jaligida samaradorlikni oshirish va yer fondidan unumli foydalanish uchun meliorativ tadbirlarning ahamiyati ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Surxondaryo viloyatida sho'rlanish muammosi: Surxondaryo viloyatining umumiy yer maydoni, sug'oriladigan yerlar va ekin ekiladigan maydonlar haqida ma'lumot beriladi. Sho'rlanishning sabablari, jumladan, yer osti suvlarining ko'tarilishi va tuproqqa sho'r bosishining rivojlanishi ko'rsatilgan. Viloyat tumanlari bo'yicha sug'oriladigan yerlarning taqsimlanishi va sho'rlangan hududlar ko'rsatilgan.
- Zovur-drenaj tizimlarining ahamiyati: Sho'rlangan yerlarda tuproq tuzini kamaytirish uchun zovurlar qazish zarurligi ta'kidlanadi. Zovur suvlarining Surxondaryo va Amudaryoga quyilishi va bu daryolar suv gidrokimyosiga ta'sirini tushuntiriladi. Surxondaryo daryosining tabiiy zovur vazifasini bajarishi va uning minerallashuv darajasining yuqoriligi sho'rlanishning sabablaridan biri sifatida ko'rsatilgan.
- Meliorativ tadbirlarning samaradorligi: Meliorativ tadbirlarning sustligi tufayli sho'rlangan yerlarning ko'payishi haqida so'z boradi. Sho'rlangan tuproqlarda suv yuvish usulining qo'llanilishi va uning samaradorligi tahlil qilinadi. O'zbekiston Respublikasi yer va suv xo'jaligi vazirligi ma'lumotlariga asoslanib, kollektor-zovur shoxobchalarining uzunligi va ularning hududiy taqsimlanishi haqida ma'lumot berilgan.
- Xulosa va tavsiyalar: Xulosa qilib aytganda, Surxondaryo viloyatining sug'oriladigan yerlarida ikkilamchi sho'rlangan va sho'rlanishga moyil yerlarni ko'payib ketayotganligi sababli birlamchi drenaj va zovur-kollektor tizimlarini joriy qilish maqsadga muvofiqdir. Ularning maqbul parametrlarini yerlarning tuproq meliorativ va gidrogeologik sharoitlarini hisobga olgan holda ilmiy asoslab berish zarurligi ta'kidlangan.