Gulxaniyning "Zarbulmasal" asarini o‘qitishda hamkorlikda ishlash texnologiyasidan foydalanish
Mazkur maqola Oʻzbek tili va adabiyoti universiteti dotsenti Abdullayeva Margʻubaning Gulxaniyning „Zarbulmasal” asarini oʻqitishda hamkorlikda ishlash texnologiyasidan foydalanish usullari haqidagi ilmiy-nazariy qarashlarini yoritib beradi. Unda hamkorlik pedagogikasining asosiy tamoyillari, jumladan, fikr almashish, suhbat, tahlil, munozara, muzokara, amaliy vazifalar bajarish kabi usullari hamda bu texnologiyaning Gulxaniy ijodini oʻrganishdagi ahamiyati tushuntiriladi. Shuningdek, maqolada oʻqituvchi uchun hamkorlikda ishlashni tashkil etish boʻyicha tavsiyalar, jumladan, guruhlarga boʻlish, savollar berish, oʻyinlar tashkil etish va boshqalar haqida maʼlumotlar keltirilgan. Gulxaniyning „Zarbulmasal” asari tahlili orqali oʻquvchilarning dunyoqarashini kengaytirish, ularda ijodiy va tanqidiy fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish koʻzda tutilgan.
Asosiy mavzular
- Hamkorlik pedagogikasi va uning rivojlanishi: Maqolada hamkorlik pedagogikasining XX asrning 80-yillarida rivojlanib boshlagani, uning negizida taniqli rus va chet el pedagoglarining tajribasi yotgani, jumladan, K.D.Ushinskiy, N.P. Pirogov, L.N. Tolstoy, J.J. Russo, Ya. Korchak, K. Rodjers, E. Bern, S.T. Shatskiy, V.A. Suxomlinskiy kabi olimlarning hissasi borligi haqida maʼlumot beriladi. Shuningdek, Viktor Fedorovich Shatalov hamkorlik texnologiyalarining bir qancha koʻrinishlarini ishlab chiqqani va oʻqitishning anʼanaviy sinf-dars usulining imkoniyatlarini ochib bergani taʼkidlanadi.
- Gulxaniyning „Zarbulmasal” asari va uni oʻqitishda hamkorlik texnologiyasidan foydalanish: Maqolada Gulxaniyning „Zarbulmasal” asari asosida hamkorlik texnologiyasini oʻrganish usullari tushuntiriladi. Dars jarayoni bosqichma-bosqich yoritiladi, jumladan, oʻqituvchi tomonidan dars shiorini belgilash, oʻquvchilarni kichik guruhlarga boʻlish, ularga savollar berish, shuningdek, „Sirli raqamlar”, „Davom ettir...”, „Hammasi bizning qulimizda” kabi oʻyinlar tashkil etish boʻyicha tavsiyalar beriladi. Asarning mazmuni, majoziy uslubi, ramziy obrazlari (qushlar) orqali hayotiy voqealarni tasvirlanishi tahlil qilinadi.
- Hamkorlikda oʻqitishning ahamiyati va samaradorligi: Maqola xulosasida hamkorlikda oʻqitishning oʻqituvchining taʼlim-tarbiya jarayonida oʻquvchilar bilan samarali hamkorligini yoʻlga qoʻyish, ularning oʻzaro qoʻllab-quvvatlashini taʼminlashga xizmat qilishi taʼkidlanadi. Hamkorlikda oʻqitish orqali oʻquvchilarda sevish, tushunish, qabul qilish, kirishish, hamdardlik va yordam berish kabi xususiyatlar shakllanishi, ularning akademik topshiriqlar ustida kichik guruhlarda ishlashi va oʻzaro yordam berishlari natijasida dunyoqarashlari kengayishi va ijodiy salohiyatlari rivojlanishi aytiladi.