Iqtisodiy ta`limotlar tarixi

Ushbu kitob "Iqtisodiy ta'limotlar tarixi" fanining predmeti va o'rganish usullari, klassik davrgacha bo'lgan qadimgi iqtisodiy qarashlar, o'rta asr iqtisodiy qarashlari, Merkantilizm iqtisodiy ta'limoti, Klassik iqtisodiy maktabning vujudga kelishi va rivojlanishi, Klassik iqtisodiy maktabning yakunlanishi, Marjinalizm iqtisodiy ta'limoti, Neoklassik maktab iqtisodiy qarashlari, Keyns va keynschilik ta'limoti, Monetarizm, Institutsionalizm, Neoliberalizm va ijtimoiy bozor xo'jaligi, Xalqaro savdo nazariyalari, Iqtisodiy o'sish to'g'risidagi nazariyalar kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Kitobda iqtisodiy fikrlar tarixining rivojlanishi, turli maktablar va oqimlarning g'oyalari tahlil qilinadi. Xususan, Qadimgi Bobil, Qadimgi Xitoy, Qadimgi Yunoniston, Qadimgi Rim iqtisodiy qarashlari, Merkantilizm, Klassik siyosiy iqtisod, Marjinalizm, Neoklassik maktab, Keyns, Monetarizm, Institutsionalizm, Neoliberalizm, Xalqaro savdo nazariyalari va Iqtisodiy o'sish nazariyalari kabi mavzular atroflicha o'rganiladi.

Asosiy mavzular

KIRISH: Iqtisodiy ta'limotlar tarixi fanining predmeti va o'rganish usuli.
Klassik davrgacha bo'lgan qadimgi iqtisodiy ta'limotlar: Qadimgi Sharqdagi iqtisodiy qarashlar. Ko'hna Bobil iqtisodiy qarashlari. Qadimgi Xitoy iqtisodiy g'oyalari. Qadimgi Rimdagi iqtisodiy qarashlar. Aristotelning iqtisodiy qarashlari. Aristotelning iqtisodiy ta'limotga qo'shgan asosiy hissasi. Aristotelning tovar almashuvi va puldan foydalanish nazariyasi. Aristotelning iqtisodiy siyosati. Iqtisodiy o'sish nazariyasi. Aristotelning 'Oeconomicus' asarining nazariyasi. Aristotelning 'Politics' asaridagi iqtisodiy qarashlar. Aristotelning 'Nicomachean Ethics' asaridagi iqtisodiy qarashlar. Aristotelning 'Politics' asaridagi iqtisodiy qarashlar. Aristotelning iqtisodiy ta'limotga qo'shgan asosiy hissasi. Aristotelning iqtisodiy siyosati.
O'rta asr iqtisodiy qarashlari: Abu Hamid al-G'azzoliyning iqtisodiy qarashlari. Ibn Xaldunning iqtisodiy qarashlari.
Merkantilizm iqtisodiy ta'limoti: Merkantilizm tushunchasi, uning mohiyati va mazmuni. Merkantilizmning tarixiy ahamiyati. Turli mamlakatlarda merkantilizm ta'limotining o'ziga xos xususiyatlari. Merkantilizmning nazariy hissasi. Merkantilizmning zamonaviy tahlillari.
Klassik iqtisodiy maktabning vujudga kelishi: Klassik iqtisodiy maktabning paydo bo'lishining tarixiy shart sharoitlari va uning tavsifi.
Klassik iqtisodiy maktabning rivojlanishi: Adam Smitning iqtisodiy qarashlari. "Xalqlar boyligining tabiati va sabablari to'g'risida tadqiqot". Xalqlar boyligi sabablari. Ish unumdorligi. Mehnat taqsimoti va ixtisoslashuv. Qiymat va bahoning shakllanishi. David Rikardoning iqtisodiy ta'limoti. Daromadlar va ishlab chiqarish omillari. Rikardoning qiymatning mehnat nazariyasi. Rikardoning renta nazariyasi. Rikardoning savdo nazariyasi. Tomas Maltusning iqtisodiy nazariyasi. J.S. Millning iqtisodiy nazariyasi. J.S.Millning "Iqtisodiyot ko'lami va metodologiyasi" va "Muliy nazariya". J.S.Millning iqtisodiy rivojlanish nazariyasi. J.S.Millning ijtimoiy nazariyasi.
Klassik iqtisodiy maktabning yakunlanishi: T.Maltusning iqtisodiy nazariyasi. "Nufus qonuni". T.Maltusning aholi nazariyasi va uning fikrlari. Rikardo va Smitning metodologiyasini taqqoslash. Keynsning iqtisodiy nazariyasi va R.Xarrodning iqtisodiy o'sish modeli. Kobb-Duglasning ikki omilli modeli. Denison: iqtisodiy o'sish "arifmetikasi".
Marjinalizm iqtisodiy ta'limoti: Marjinalizm va me'yorli foydalilik nazariyasi. Iste'molning me'yorli foydalilikning pasayish qonuni. Narx va ijtimoiy me'yorli foydalilik. Bozorda talab va taklif. Narxning shakllanishi.
Neoklassik maktab iqtisodiy qarashlari: Neoklassik maktabning asosiy namoyondalari. Alfred Marshallning iqtisodiy qarashlari. Marshallning iqtisodiy o'sishga nazariy yondashuvi. Talab va taklif. Bozorda muvozanat. Valras va Marshall uslubi. Valras va umumiy muvozanat nazariyasi. Talab va taklif. Narxning shakllanishi.
Keyns va keynschilik ta'limoti: Keyns makroiqtisodiyoti. Keynsning multiplikator modelining shakllanishi: 1940-1960-y. Insonning psixologik moyilligi.
Monetarizm: Monetarizm konsepsiyasi va uning asosiy qoidalari. Monetarizm ham, keynschilik ham iqtisodiyotni tartiblash zarurligidan kelib chiqadi. Iqtisodiy siyosatning nazariy asoslari bilan iqtisodiy siyosatning asosiy tamoyillari va nazariy konsepsiyalari. Monetarizmning asosiy belgilari. "Xalq kapitalizmi" konsepsiyasi. "Industrial jamiyatdan keyingi jamiyat" konsepsiyasi va uning asosiy qoidalari.
Institutsionalizm: Institutsionalizmning kelib chiqishi va undagi yangi rahnamolar. "Yangi industrial jamiyat" konsepsiyasi. Institutsionalizm.
Neoliberalizm va ijtimoiy bozor xo'jaligi: Neoliberalizm konsepsiyasi va uning asosiy belgilari. Neoliberalizmning asosiy belgilari. "Ordoliberalizm" deganda nimani tushunasiz? F.Xayek inson erkinligini qanday tavsiflaydi? F.Xayekning markaziy rejalashtirish tizimiga bo'lgan munosabati? V.Oykenning "iqtisodiy tizim" tiplarini tushuntirib bering. L.Erxardning iqtisodiy islohotlarining muvaffaqiyatli chiqishiga sabab nima? "Ijtimoiy bozor xo'jaligi" tushunchasini birinchi bo'lib ilmiy muomalaga kim kiritgan?
Xalqaro savdo nazariyalari: Mutlaq ustunlik nazariyasi. Rikardo, Smit va savdo asoslari. Xalqaro savdo. Mutlaq ustunlik. Xalqaro savdo nazariyasi va modellarining amaliy tatbiqi. Mutlaq ustunlik nazariyasi. Xalqaro savdo nazariyasi va modellarining amaliy tatbiqi. Qiyosiy ustunlik nazariyasi. Xalqaro savdo nazariyasi va modellarining amaliy tatbiqi. Qiyosiy ustunlik.
Iqtisodiy o'sish to'g'risidagi nazariyalar: Iqtisodiy o'sish to'g'risidagi dastlabki nazariyalar. Iqtisodiy o'sish nazariyasi. Xarrod-Domar iqtisodiy o'sish modeli. Kobb-Duglasning ikki omilli modeli. E.Denison: iqtisodiy o'sish "arifmetikasi".