Sifat menejmenti
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tasarrufidagi Namangan muhandislik-qurilish instituti «Menejment» kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, R. Ismatov va O. Ahmedovlarning «Sifat menejmenti» fanidan o'quv-uslubiy majmuasidir. Kitob sifat menejmenti nazariyasi va amaliyotining dunyo tajribasi asosida keng qamrovli tahlilini beradi. Unda sifatning rivojlanish tarixi, sifat tushunchasi, sifati boshqarishning turli nazariy usullari, jahon tajribasi (AQSH, Yaponiya, Yevropa), O'zbekistonda standartlashtirish va sertifikatlashtirish tizimi, shuningdek, iste'molchilar huquqlarini himoya qilish kabi muhim masalalar yoritilgan. Kitob jahon standartlari va tizimlari, jumladan ISO 9000 seriyasi haqida ham batafsil ma'lumot beradi. Mavzularning o'zaro bog'liqligi va ularning amaliy qo'llanilishi keng tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- 1-Mavzu. Bozor sharoitida sifat va raqobatbardoshlik: Ushbu mavzu bozor iqtisodiyoti sharoitida sifat va raqobatbardoshlikning ahamiyatini, sifatga bo'lgan talabning ortib borayotganini, sifatni boshqarishning jahon tajribasini (AQSH, Yaponiya, Yevropa) tahlil qiladi. Sifatning narxdan muhimroq ekanligi va sifatni boshqarishning iqtisodiy va ma'muriy jihatlari ko'rib chiqiladi.
- 2-Mavzu. Sifat kategoriyasi va sertifikatlashtirishning tarixi: Mavzu sifat tushunchasining mohiyati, tarixi, sifat tushunchasining rivojlanish bosqichlari, sertifikatlashtirishning rivojlanish tarixi va uning asosiy atamalari va ta'riflarini yoritib beradi. Sifatning falsafiy, ijtimoiy, texnik, iqtisodiy va huquqiy jihatlari tahlil qilinadi.
- 3-Mavzu. Sifatni boshqarish nazariyasining rivojlanish bosqichlari: Mavzu sifatni boshqarish nazariyasining rivojlanish bosqichlarini, Teylor tizimini, statistik usullarni, Total Quality Management (TQM) kontseptsiyasini va ISO 9000 seriyali standartlarining mohiyatini yoritib beradi. Sifat menejmenti tizimlarining shakllanishi va rivojlanishi, jahon tajribasi asosida tahlil qilinadi.
- 4-Mavzu. Sifatni boshqarishning xalqaro standartlarini joriy etish: Ushbu mavzu sifatni boshqarish tizimi va ISO 9000 seriyali xalqaro standartlarining mohiyatini, tarkibiy tuzilishini, joriy etilishining asosiy sabablarini va sertifikatlashtirishga ketadigan xarajatlarni tahlil qiladi. Jahon standartlari va ularning ahamiyati ko'rsatib o'tiladi.
- 5-Mavzu. Mahsulot sifati va sifatni boshqarish sistemasi: Mavzu mahsulot sifati va sifatni boshqarish tushunchalarini, mahsulot sifati ko’rsatkichlarining turlarini, mahsulot sifati darajasini baholash usullarini va bosqichlarini, sifatni nazorat qilish va sifatni boshqarishning statistik usullarini, shuningdek, sifatni aniqlash va baholashning turli usullarini yoritib beradi.
- 6-Mavzu. Standartlashtirish va mahsulot sifati: Mavzu O'zbekistonda standartlashtirish ob'ektlariga qo'yiladigan talablarni, xizmatlarni standartlashtirishni, mahsulot standartlashtirishni, shtrixli kodlash va ekologiyani tahlil qiladi. Standartlashtirishning iqtisodiy samaradorligini baholash usullari va printsiplari, standartlashtirish dasturlarining samaradorligini aniqlash ham ko'rib chiqiladi.
- 7-Mavzu. Mahsulotni sertifikatsiyalash: Ushbu mavzu sertifikatsiyaning mohiyati, uning turlari, O'zbekistonda sertifikatlashtirish tizimi, sertifikatlashtirish tartibi va unga qo'yiladigan talablar, sertifikatlashtirish va xalqaro savdo, milliy sertifikatlashtirish tizimlari hamda ularning funktsiyalari haqida batafsil ma'lumot beradi.
- 8-Mavzu. O'zbekistonda standartlashtirish ob'ektlariga qo'yiladigan talablar va tovarlarni shtrixli kodlash: Mavzu O'zbekistonda standartlashtirish ob'ektlariga qo'yiladigan talablarni, xizmatlarni standartlashtirishni, mahsulot standartlashtirishni, shtrixli kodlash va ekologiyani tahlil qiladi. Standartlashtirishning iqtisodiy samaradorligini baholash usullari va printsiplari, standartlashtirish dasturlarining samaradorligini aniqlash ham ko'rib chiqiladi.
- 9-Mavzu. O'zbekistonda sertifikatlashtirish tizimi va sertifikatlashtirish tartibi: Ushbu mavzu O'zbekistonda milliy sertifikatlashtirish tizimini, sertifikatlashtirishni o'tkazish bosqichlarini, mahsulotlarni sertifikatlashtirish tartibini, uning umumiy qoidalarini, gigienik, veterinariya va fitosanitariya xulosalarini rasmiylashtirish va berish tartibini, muvofiqlik sertifikatini rasmiylashtirish va berish tartibini, chet el muvofiqlik sertifikatlarini e'tirof etishni, mahsulotni shtrixli kodlashtirishni hamda sertifikatlashtirish bo'yicha ishlarda qatnashuvchi korxonalarni tahlil qiladi.
- 10-Mavzu. O'zbekistonda sertifikatlashtirishning tashkiliy tuzilmasi va sertifikatlashtirishning asosiy bosqichlari: Mavzu O'zbekiston Respublikasi sertifikatlashtirish milliy tizimining tashkiliy tuzilmasini, milliy idoraning vazifalarini, hududiy markazlar va ilmiy tadqiqot institutining vazifalarini tahlil qiladi. Sertifikatlashtirishning asosiy bosqichlari va ularning o'ziga xos xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
- 11-Mavzu. Metrologiya xizmat. O'lchovlarga bo'lgan ehtiyojning paydo bo'lishi: Ushbu mavzu metrologiya fanining tarixi, o'lchov ob'ektlari va vositalari, o'lchash nazariyasining asoslari, davlat metrologik ta'minoti va nazorati, metrologik ta'minotning asosiy vazifalari hamda xalqaro tashkilotlar haqida ma'lumot beradi.
- 12-Mavzu. Iste'molchilar xuquqlarini davlat tomonidan ximoyalanishi: Mavzu iste'molchilar huquqlarini himoya qilish, O'zbekiston Respublikasining "Iste'molchilar huquqlarini himoya qilish to'g'risidagi" Qonuni, iste'molchilarning jamoat birlashmalari va federatsiyalari haqida ma'lumot beradi.