Оценка причин подтопления и засоления территории г.Гулистан
Ushbu maqola Sirdaryo viloyatining ma'muriy markazi bo'lgan Guliston shahrining hududi grunt suvlari bilan to'lib toshishi va sho'rlanishi sabablarini tahlil qiladi. Maqolada shaharning gidrogeologik sharoiti, yer osti suvlari sathining ko'tarilishi, bu holatga ta'sir ko'rsatuvchi omillar (shu jumladan, sug'orish tarmoqlaridan sizib chiqish va sug'orish suvlari infiltratsiyasi) hamda ushbu muammoni bartaraf etish bo'yicha ko'rilgan chora-tadbirlar bayon etilgan. Maqolada 2016 va 2018 yillardagi grunt suvlari sathining o'zgarishini ko'rsatuvchi xaritalar keltirilgan. Shuningdek, yer osti suvlari tarkibi, ularning mineralizatsiyasi va sho'rlanishining shahar xo'jaligiga va atrof-muhitga ta'siri haqida ma'lumotlar berilgan. Shaharda olib borilgan drenaj va kollektorlarni tozalash hamda betonlash ishlari natijasida shimoliy qismlarda ahvol yaxshilangan bo'lsada, janubiy hududlarda toshqin muammosi davom etmoqda.
Asosiy mavzular
- Guliston shahrining gidrogeologik sharoiti: Maqolada Guliston shahri Sirdaryo daryosining uchinchi terrasasida joylashgani, Sirdaryoning Sirdaryo vohasi havzasining Sarboboni pasayish strukturasiga kirishi, umumiy relyefining sharqdan g'arbga qiyaligi va balandliklarining o'zgarishi haqida ma'lumot beriladi. Shahar ostida joylashgan tuproq qatlamlari, jumladan, lyossimon jinslar (gil va qumloqlar) hamda shag'alli qumlarning qalinligi va xususiyatlari yoritilgan.
- Yer osti suvlari va toshqin muammosi: Guliston shahri hududi grunt suvlari bilan to'lib toshganligi va yer osti suvlari sathining me'yoridan ancha yuqori ekanligi, bu esa shaharning suv bosishi va sho'rlanishiga olib kelayotgani ta'kidlanadi. Shaharda yer osti suvlari ikki qatlamdan iborat bo'lib, ularning mineralizatsiyasi va tarkibi haqida ma'lumot berilgan. Toshqin muammosiga sug'orish tarmoqlaridan sizib chiqish, sug'orish suvlari infiltratsiyasi hamda drenaj tizimlarining samaradorligining pastligi sabab qilib ko'rsatilgan.
- Olib borilgan tadbirlar va ularning samarasi: 2015-2017 yillarda shaharda drenaj va kanalizatsiya tizimlarini tozalash, kollektorlarni ta'mirlash va magistral kanallarni betonlash kabi tadbirlar amalga oshirilganligi haqida so'z boradi. Bu tadbirlar natijasida shahar markazida ahvol yaxshilangan, biroq shaharning janubiy qismlarida toshqin muammosi hali ham davom etmoqda.