Обзоров методов краткосрочного прогнозирования электропотребления
Ushbu maqola O'zbekiston Respublikasi iqtisodiyoti uchun muhim ahamiyatga ega bo'lgan elektr energiyasini qisqa muddatli prognozlash usullarini ko'rib chiqadi. Ushbu maqolada elektr energiyasini iste'mol qilishni prognozlashning turli usullari, ularning afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek, prognozlash aniqligini baholash usullari tahlil qilingan. Maqolada klassik, analitik, statistik, retsessiv, avtoretsessiv, ehtimoliy, intellektual va neyron tarmoqlar kabi prognozlash usullari batafsil yoritilgan. Maqolada aniqlangan eng yaxshi usulni tanlash uchun qo'yiladigan asosiy talablar va keltirilgan adabiyotlar ro'yxati ham mavjud.
Asosiy mavzular
- Elektr energiyasini qisqa muddatli prognozlashning muhimligi: O'zbekiston iqtisisodiyotida elektr energiyasining roli va 2020 yilga kelib iste'molning 15% ga oshishi prognoz qilinayotganligi sababli, elektr energiyasini qisqa muddatli prognozlashning muhimligi ta'kidlanadi. Bu elektr stansiyalari ishlashining ishonchliligi, energiyani taqsimlashning samaradorligi va tarmoqlardagi yo'qotishlarni kamaytirish uchun zarurdir.
- Elektr energiyasini prognozlashning turli usullari: Maqolada elektr energiyasini prognozlashning quyidagi usullari ko'rib chiqiladi: Klassik usul, Analitik usul, Statistik usul, Retsessiv usul, Avtoretsessiv usul, Ehtimoliy usul, Intellektual usul, Sun'iy neyron tarmoqlari.
- Elektr energiyasi prognozlash usullarining tavsifi: Har bir usulning o'ziga xos xususiyatlari, afzalliklari va kamchiliklari bayon etiladi. Masalan, statistik usullar kunduzgi yuk grafigini aniq bashorat qila oladi, ammo bayram yoki boshqa kunlardagi yuklarni bashorat qilishda moslashuvchanlik etishmaydi. Intellektual usullar esa to'liq bo'lmagan va buzilgan ma'lumotlar bilan ham ishlashga qodir.
- Prognozlash aniqligini baholash usullari: Maqolada prognozlash aniqligini baholash uchun o'rtacha moduli va o'rtacha nisbiy xatolik usullari keltirilgan. Ushbu usullar prognozlash natijalarining ishonchliligini tekshirish uchun qo'llaniladi.
- Optimal prognozlash usulini tanlash talablari: Optimal prognozlash usulini tanlash uchun prognozning maqsadi, prognozlash oralig'i, prognoz aniqligi, prognoz modelining moslashuvchanligi va tezkorligi kabi bir qator talablar shakllantirilishi kerakligi ta'kidlanadi.