Садди Искандарий 1
Ushbu matn Alisher Navoiyning "Xamsa" asaridan olingan "Hayrat ul-abror" dostonining bir qismidir. Doston Allohga murojaat bilan boshlanadi, unda ilohiy sifatlar, yaratuvchilik qudrati madh etiladi va insonning hayotdagi o'rni, ma'naviy kamolotga intilishi kabi masalalar ko'tariladi. Asarda adolatli hukmdor, insonparvarlik g'oyalari, ilm-fan va ma'rifatga muhabbat, nafsni tiyish, poklik va kamtarinlik kabi fazilatlar ulug'lanadi.
Asosiy mavzular
- Allohga murojaat va ilohiy madh: Asar Allohning ilohiy sifatlari, yaratuvchilik qudrati, insoniyatga bergan ne'matlari uchun shukronalik bilan boshlanadi.
- Adolat va hukmdorlik: Asarda adolatli hukmdorning fazilatlari, uning xalq manfaati uchun qayg'urishi, adolatni o'rnatishi va mamlakatni obod qilishi masalalari yoritiladi.
- Ilm-fan va ma'rifat: Ilm-fan va ma'rifatning inson hayotidagi ahamiyati, ularning jamiyat taraqqiyotiga qo'shadigan hissasi ulug'lanadi. Olimlar va fozillarning jamiyatdagi o'rni alohida ta'kidlanadi.
- Nafsni tiyish va ma'naviy poklik: Insonning nafsini tiyishi, ma'naviy poklikka intilishi, kamtarinlik va saxovat kabi fazilatlar asarning asosiy mavzularidan biridir.
- Payg'ambarlar madhi: Muhammad (s.a.v.) payg'ambarning ulug' sifatlari, insoniyatga qilgan xizmatlari va shaxsiy namunasi madh etiladi.