Arqa-batis o`zbekstannin` ta`biyiy resurslarina geografiyaliq sipatlama
Ushbu tadqiqot O'zbekistonning shimoli-g'arbiy hududining tabiiy-iqlim sharoiti, geografik joylashuvi, tabiiy resurslari, xususan foydali qazilmalari, qishloq xo'jaligi, o'simlik va hayvonot dunyosini keng qamrab olgan holda o'rganiladi. Unda hududning tabiiy xususiyatlari, iqtisodiy salohiyati, suv resurslari, geologiyasi, mineral xomashyosi, hamda tabiiy ofatlardan himoyalanish masalalari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Tabiiy sharoiti va geografik joylashuvi: Qoraqalpog'iston Respublikasi va Xorazm viloyati hududini o'z ichiga olgan O'zbekistonning shimoli-g'arbiy qismi geografik joylashuvi, relyefi, geologik tuzilishi, iqlimi va gidrografiyasi, tuproqlari, o'simlik va hayvonot dunyosi batafsil ko'rib chiqiladi. Regionning Arktika va Sibir havo massalaridan ta'sirlanishi, kontinental iqlim xususiyatlari, harorat amplitudasi, yog'in-sochinlar miqdori, suv resurslari (Amu-daryo, ko'llar) va ularning ahamiyati tahlil qilinadi.
- Foydali qazilmalar: Shimoli-g'arbiy O'zbekistonning energiya resurslari (neft, gaz, ko'mir), metallurgiya xomashyosi (temir rudasi, mis, rux, nikel), kimyo sanoati xomashyosi (fosforit, mirabilit, tuz), qurilish materiallari (marmar, granit, talk, kaolin, gips) va gidromineral resurslar (mineral suvlar)ning aniqlangan zapaslari, ularning geologik joylashuvi va sanoatdagi ahamiyati ko'rib chiqiladi. Xususan, G'azli gaz koni, Shaxpaxta, Quvonish, Barsakelmas neft va gaz konlari, Sultan-Uvays tog'idagi marmar va granit konlari, Tebinbuloq titan-magnitli koni hamda turli tuz konlarining ahamiyati alohida ta'kidlanadi.
- Aholining hayotiy faoliyati va xavfsizligi: Hududning tabiiy resurslaridan samarali foydalanish, qishloq xo'jaligi, sanoatni rivojlantirish va aholi hayotini yaxshilash bo'yicha olib borilayotgan ishlar, shuningdek, tabiiy, texnogen va ekologik xavf-xatarlardan fuqarolarni himoya qilishga qaratilgan qonunchilik asoslari va ularning hayotimizdagi o'rni tushuntiriladi. Chunki, iqlim o'zgarishlari va tabiiy resurslardan foydalanishning o'zgarishi natijasida mintaqada ekologik muammolar yuzaga kelishi mumkinligi qayd etiladi.