Zol gel texnologiyasi bilan kuchsiz kislotali muhitni aniqlovchi vizual sensor ishlab chiqish

Ushbu tadqiqot ishi zol-gel texnologiyasi yordamida kuchsiz kislotali muhitni aniqlovchi vizual sensor tayyorlashga bag'ishlangan. Unda bromtimol ko'ki indikatori va TEOS asosidagi zol-gel materialidan foydalanilgan. Ishda zol-gel jarayonining asosiy bosqichlari, kimyoviy xossalari va ularning pH o'lchashdagi roli batafsil o'rganilgan. Tayyorlangan sensorlarning optik va spektral xossalari, javob vaqti va barqarorligi tahlil qilingan. Natijalar shuni ko'rsatdiki, zol-gel texnologiyasi yordamida tayyorlangan vizual sensorlar kislotali muhitni aniqlashda samarali bo'lib, ular tez javob berishi va uzoq muddat davomida o'z xossalarini saqlab qolishi aniqlangan.

Asosiy mavzular

• Zol-gel jarayoni va uning asosiy tamoyillari: Zol va gel tushunchalari, ularning hosil bo'lish mexanizmlari, gidroliz va kondensatsiya reaksiyalari hamda zol-gel jarayonining turli turlari, jumladan, TEOS asosidagi sintez usullari batafsil yoritilgan.
• Kislotali muhitni aniqlash usullari va pH ko'rsatkichi: Eritmalarning kislotaligi va ishqoriyligini aniqlash usullari, pH tushunchasi, vodorod ko'rsatkichi (pH) hisoblash usullari va indikatorlarning roli haqida ma'lumot berilgan.
• Optik pH sensorlar va ularning ahamiyati: Optik pH sensorlarning tuzilishi, ishlash prinsipi, zamonaviy dunyoda va O'zbekistonda ularning qo'llanilishi hamda zol-gel texnologiyasining bu sohadagi o'rni tahlil qilingan.
• Bromtimol ko'ki indikatorining xossalari va zol-gelga biriktirilishi: Bromtimol ko'ki indikatorining kimyoviy tuzilishi, pH ga qarab rangi va yutilish spektrining o'zgarishi hamda uni zol-gel matritsasiga biriktirish jarayoni va natijalari tavsiflangan.
• Tayyorlangan zol-gel qatlamlarining xossalari va spektral tahlili: Zol-gel qatlamlarining qalinligi, qovushqoqligi va boshqa fizik-kimyoviy xossalarining oʻrganilishi, shuningdek, tayyorlangan sensorlarning yutilish spektrlari va ularning pH ga bog'liqligi tahlil qilingan.