Қарақалпақстанда өсиўши elaeagnus angustifolia l. өсимлигиниң химиялық қурамы ҳәм қәсийетлерин изертлеӯ

Ushbu dissertatsiya ishi 2016-2017 va 2017-2018 o'quv yillarida Berdaq nomidagi Qoraqalpog'iston davlat universiteti Magistratura bo'limining "Organik va noorganik kimyo" kafedrasida tahsil olgan Artikov Maksud Bahadirovich tomonidan tayyorlangan. Ishda Qoraqalpog'iston Respublikasi Kegeyli tumanida yovvoyi holda o'suvchi Elaeagnus angustifolia L. (jingil) o'simligining vegetativ organlari (mevasi, bargi, guli, urug'i, po'sti) kimyoviy tarkibi, ayniqsa, undagi triglitseridlarning tarkibi va mikro- makroelementlar miqdori aniqlangan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, jingil mevasi tarkibida kaliy, kalsiy va fosfor elementlarining ko'pligi hamda urug'idan olingan yog' kislotalarining tarkibi、（qo'ziquloq yog'iga o'xshashligi aniqlangan.

Asosiy mavzular

• Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, muammolarning ilmiy jihatdan asoslanishi va mavjud holati. O'simliklarning ziraatchilik sifatini oshirish maqsadida ulardan ajratib olingan tabiiy birikmalarning kimyoviy strukturasi va ta'sir mexanizmlarini o'rganish o'simliklarning o'sishi va rivojlanishiga tashqi omillarni boshqarish imkonini beradi. Bu jarayonni ilmiy jihatdan o'rganish hozirgi zamon bioorganik kimyosi uchun muhim vazifa hisoblanadi.
• O'simlikning biologik xususiyatlari va geografik tarqalishi: Elaeagnus angustifolia L. o'simligining biomorfologik xususiyatlari, geografik tarqalishi va uning O'zbekiston florasidagi o'rni haqidagi adabiyotlar tahlil qilingan. O'simlikning O'rta Osiyo, Qoraqalpog'iston sharoitiga moslashganligi va uning tibbiyot, oziq-ovqat sanoati hamda boshqa sohalarda qo'llanilishi yoritilgan.
• O'simlikning kimyoviy tarkibi: Jingil (Elaeagnus angustifolia L.) o'simligining vegetativ organlari (mevasi, bargi, guli, urug'i, po'sti)ning kimyoviy tarkibi, jumladan, yog' kislotalari va triglitseridlari, makro- ham mikroelementlari aniqlangan. Yog'ning yog' kislotalar tarkibi, jumladan, olein, linol va linolen kislotalarining miqdori ko'rsatilgan. Shuningdek, undagi 7 ta triglitseridlar tarkibi va ularning o'xshashligi haqida ma'lumot berilgan.
• Makro- va mikroelementlar tarkibi: Jingil o'simligining vegetativ organlaridagi makro- va mikroelementlar miqdori aniqlangan. Ularning turli organlarda bir xil emasligi, ayniqsa, temir va marganets elementlarining barglarida, urug'ida va boshqa qismlarida turlicha to'planishi aniqlangan. Mavjud jadvalda bu elementlarning miqdori ko'rsatilgan.
• Xulosa va takliflar: O'simlikning tibbiyot va oziq-ovqat sanoatida foydalanish bo'yicha xulosalar chiqarilgan. Tadqiqot natijalarini ilmiy maqolalar shaklida chop etish va uni uslubiy qo'llanma sifatida foydalanish taklif etilgan.