Коллоид химия
Ushbu o'quv qo'llanma "Kolloid kimyo" fanining asosiy tushunchalari, nazariyalarini va amaliy ahamiyatini o'z ichiga oladi. Unda kolloid sistema, ularning fizik-kimyoviy xossalari, paydo bo'lishi, xarakteristikasi, turli nazariyalari, jumladan, qo'sh elektr qavat, elektrokinetik hodisalar, adsorbsiya, koagulyatsiya va boshqa muhim mavzular chuqur yoritilgan. Qo'llanma studentlarga kolloid kimyo sohasidagi bilimlarini chuqurlashtirish va ushbu fanni amalda qo'llash ko'nikmalarini shakllantirishga qaratilgan. Kitobda keltirilgan nazariy ma'lumotlar va tajribalar ko'p yillik ilmiy izlanishlarga asoslangan.
Asosiy mavzular
- Kolloid sistemalar va ularning tuzilishi: Kolloid sistemalarning asosiy tushunchalari, ularning tasnifi, fazalari (dispers fazasi va dispers dispers dispersiya), o'lchamlari, gigiyenik va fizik-kimyoviy xossalari, hamda ularning hayotimizdagi ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.
- Kolloid sistemalarning hosil bo'lishi va tozalanadi: Kolloid sistemalarni hosil qilishning dispersiya va kondensatsiya usullari, shuningdek, ularning tozlanish metodlari (dializ, ultrafiltratsiya, elektroanaliz) batafsil yoritiladi.
- Kolloid sistemalarning optik va molekulyar-kinetik xossalari: Kolloid sistemalarning optik xossalari (qayta sochilish, Tyndall effekti, rang), molekulyar-kinetik xossalari (Broun harakati, diffuziya, sedimentatsiya) va ularning nazariy asoslari haqida ma'lumot beriladi.
- Yuzaki hodisalar va adsorbsiya: Sirt hodisalari, sirt tarangligi, sirt energiyasi, adsorbsiya,Langmuir va Freundlich nazariyalari, ularning matematik ifodalari va amaliy ahamiyati yoritiladi.
- Qo'sh elektr qavati va elektrokinetik hodisalar: Qo'sh elektr qavatining tuzilishi nazariyalari (Helmholtz-Perrin, Guy-Chapman, Stern), elektrokinetik potentsial, elektroforez va elektroosmos hodisalari batafsil tahlil qilinadi.
- Lyofob va lyofil zolllarning mustahkamligi va koagulyatsiyasi: Lyofob va lyofil zolllarning mustahkamligiga ta'sir etuvchi omillar, koagulyatsiya jarayoni va uning nazariyalari (Schulze-Hardy qoidasi, Smoluchowski nazariyasi) hamda elektrolitlar ta'sirida koagulyatsiya jarayoni tahlil qilinadi.
- Materiallarning struktur-mexanik xossalari: Dispers sistemalar structura-mexanik xossalari, koagulyatsion va kondensatsion structurralarning hosil bo'lishi, ularning nazariy asoslari va material xossalarini boshqarish usullari haqida ma'lumot beriladi.