Современный литературный язык

Ushbu kitob o'zbek tilshunosligida sintaksisning asosiy masalalarini, jumladan, gap bo'laklari, ularning turlari, gaplarning tuzilishi va ma'no jihatidan tasnifi, gap bo'laklarining o'zaro aloqadorligi, sintaktik birliklar (gap bo'laklari, gaplar, so'z birikmalari)ning o'zaro bog'liqligi va uslubiy xususiyatlari kabi muhim mavzularni chuqur yoritib beradi. Unda jumla a'zolarining turli xil tasniflari, ularning mazmuniy va grammatik jihatlari, jumla tarkibida ularning vazifalari, qo'llanish o'rinlari va uslubiy rang-barangligi atroflicha tushuntirilgan.

Asosiy mavzular

Gap bo'laklari: Gap bo'laklarining asosiy turlari (bosh bo'laklar va ikkinchi darajali bo'laklar), ularning mazmuni, grammatik shakllari va gap tarkibidagi vazifalarini o'rganadi. Jumla a'zolarining turli xil ifodalanish usullari, ularning o'zaro bog'liqligi va gapda qanday rol o'ynashi tushuntiriladi.
So'z birikmalari: So'z birikmalarining tuzilishi, turlari, ularning grammatik jihatdan bog'lanish usullari (bo'ysunuvchi va teng bog'lanish) va ularning gap tarkibidagi ahamiyati yoritiladi. So'z birikmalarining semantik turlari va ularning o'zaro sinonimligi ham ko'rsatilgan.
Gaplar: Gapning o'zagi, gaplarning tuzilishi (sodda va qo'shma gaplar), gaplarning mazmuni va uslubiy xususiyatlari bo'yicha tasnifi, gap bo'laklarining joylashuv tartibi va ularning gap ma'nosiga ta'siri, gap tarkibiy qismlarining o'zaro aloqadorligi va funktsiyalari atroflicha tahlil etiladi.
Jumla a'zolarining qo'shimcha va ajratilgan a'zolari: Gapning aniqlovchi, to'ldiruvchi va holat kabi ikkinchi darajali a'zolarining qo'shimcha vazifalari, ularning ajratilib ko'rsatilishi va qo'llanilishi, ajratilgan ikkinchi darajali a'zolar turli semantik va sintaktik sharoitlarda qanday hosil bo'lishi, ularning uslubiy ahamiyati yoritiladi.
So'zlashuv va gap bo'laklarining grammatik bog'lanishi: So'zlashuvdagi grammatik jihatdan bog'lanmagan elementlar (so'zlar, gaplar), ularning gap tarkibidagi o'rni va qo'llanishi, shuningdek, gap bo'laklarining o'zaro bog'lanish usullari (kelishuv, boshqaruv, yon tasnifi) haqida ma'lumot beriladi.