Этимология русских фразеологизмов (на материале фразеологических словарей)
Ushbu bitiruv malakaviy ishida rus frazeologizmlarining etimologiyasi frazeologik lug'atlar materiallari asosida o'rganiladi. Ish nazariy, amaliy va uslubiy boblardan iborat. Birinchi bob rus tilining frazeologik birliklarining etimologiyasi va ularning leksikografik ishlab chiqilishi, ikkinchi bob esa rus frazeologizmlarini o'rganishda intellektual-rivojlantiruvchi texnologiyalardan foydalanish samaradorligini o'rganishga bag'ishlangan. Uchinchi bob esa o'rta maktabda frazeologizmlarni o'rganish uslubiyatini o'rganishga bag'ishlangan. Mazkur mavzu bo'yicha darsni «Frazeologiya» mavzusida zamonaviy texnologiyalardan foydalangan holda metodik ishlanma taqdim etilgan. Xulosa qismida tadqiqot natijalari umumlashtirilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan ta'kidlanganidek, raqobatbardoshlikning asosiy ko'rsatkichi mamlakatda ta'lim sifatiga bog'liq. Zamonaviy sharoitda esa ta'limning ahamiyati yanada oshadi. Ma'naviyat va ma'rifat xalqlar taraqqiyotining kalitidir. Rus tilida frazeologiya ikki xil ma'noda ishlatiladi: tilshunoslik fani sifatida va tilning o'ziga xos iboralarining umumiy tarkibi sifatida. Frazeologiya boshqa lingvistik fanlar qatorida alohida o'rin tutadi, chunki u tilning tarixini, madaniyatini va urf-odatlarini o'zida mujassam etadi.
- Birinchi bob: Rus frazeologizmlarining etimologiyasi va ularning leksikografik ishlab chiqilishi: Ushbu bobda frazeologizmlarning rus tilidagi o'rni, ularning kelib chiqishi, rivojlanish tarixi hamda ularning lug'atlarda aks etilishi tahlil qilingan. Frazeologik birliklarning o'ziga xos xususiyatlari, ularning semantikasi va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, turli xil frazeologik lug'atlarning turlari va ularning ahamiyati yoritilgan.
- Ikkinchi bob: Rus frazeologizmlarini o'rganishda intellektual-rivojlantiruvchi texnologiyalar: Bobda rus tilini o'rganish jarayonida intellektual-rivojlantiruvchi texnologiyalarning qo'llanilishi samaradorligi o'rganiladi. Ta'limni rivojlantirish uslubiyatining o'ziga xos jihatlari, o'quvchilarda ijodiy fikrlashni shakllantirish, ularning nutqini o'stirishda frazeologizmlardan foydalanish muhimligi ta'kidlanadi. Turli metodlar, usullar va ularning ta'limiy samaradorligi tahlil qilinadi.
- Uchinchi bob: O‘rta maktabda frazeologizmlarni o‘rganish metodikasi: Ushbu bobda o'rta maktab o'quvchilari uchun rus tili darslarida frazeologizmlarni o'rganish uslubiyatiga bag'ishlangan. Dars jarayonida frazeologizmlarni o'qitishning turli bosqichlari, o'quvchilarda ulardan foydalanish ko'nikmalarini shakllantirish usullari tahlil qilinadi. Jumladan, tajriba-eksperimental ishlar o'tkazish va ularning natijalari ko'rsatib o'tilgan.
- Xulosa: Yakuniy qismda tadqiqotning asosiy natijalari va xulosalari keltirilgan. Ishning amaliy ahamiyati, ya'ni tadqiqot natijalarini oliy ta'lim va maktab ta'limida qo'llash bo'yicha tavsiyalar berilgan. Ushbu ish frazeologizmlarni o'rganishning muhimligi va ularni ta'lim jarayonida samarali qo'llash usullarini ochib beradi.