Глитсерризин кислотаси хосилалари асосида гел цинтези
Ushbu dissertatsiya
Asosiy mavzular
- KIRISH: O'zbekiston Respublikasi Prezidentining asarlari va XXI asr fan-texnika taraqqiyoti, ijtimoiy taraqqiyot va tabiat muammolari haqida mulohazalar. Respublikamizda aholi sonining ortib borishi, tabiiy resurslarga bo'lgan ehtiyojning ortishi, ekologik holatni saqlash va qishloq xo'jaligida ilmiy yangiliklarni joriy etishning dolzarbligi. Tuproq namligini saqlaydigan, o'simlik o'sishini rag'batlantiradigan poliakriamid gidrogellarni glitsirrizin kislotasi tuzlari bilan modifikatsiyalash, ularning xossalari va o'simlikka ta'sirini o'rganish. Gidrogellarning ekinlarning oziqlanishi va sug'orishda suv tejashdagi ahamiyati. O'simliklar suv tanqisligi tufayli nobud bo'lishi va gidrogellarning bu muammoni hal etishdagi roli.
- ADABIYOTLAR SHARHI: Gidrogellarning ta'rifi, suvni tortish va saqlash xususiyatlari. Ularning olinish usullari, kimyoviy bog'lar orqali polimerlarni choklash. Poliakrilamidning choklangan gidrogellarini olish usullari. Gidrogellarning ishlatilishi: agrotexnika, tibbiyot, gidrometallurgiya va boshqa sohalar. Glitsirrizin kislotasi va uning tuzilari, xossalari, biologik faolligi. Shirinmiya ildizidan texnik glitsirrizin kislotasini ajratib olish usuli. GKning turli tuzlari (natriy, kaliy, magniy, alyuminiy) va ularning kimyoviy tuzilishi va xossalari. GKning biologik faolligi, jumladan, yallig'lanishga qarshi va immunomodulyator ta'sirlari. GKning glikopeptidlari va ularning sintez usullari. GK tuzlarining turli polimerlar bilan kompleks hosil qilish qobiliyati. GKning boshqa birikmalar bilan kompleks hosil qilish usullari va ularning fiziologik faolligi.
- OLINGAN NATIJALAR VA ULARNING TAHLILI: Poliakrilamidning choklangan gidrogellarini olishda choklovchi agent (MBAA) miqdorining ta'sirini o'rganish. Natijalarning tahlili (zol-gel fraktsiyasi, bo'kuvchanlik). Gidrogellarning bo'kuvchanligiga haroratning ta'sirini aniqlash. Poliakrilamid gellaridan glitsirrizin kislota tuzlarining ajralib chiqishini o'rganish: kinetikani aniqlash. Polikomplekslarning suvda bo'kishi va GK tuzlarining ajralib chiqishi kinetikasi. Glitsirrizin kislota tuzi (GK) ning poliakrilamid gidrogellarining urug'lar unuvchanligi va o'simliklar o'sishiga ta'sirini o'rganish. Namlikni saqlash bo'yicha tajribalar (suv tejash). Gidrogellarning turli modifikatsiyalangan shakllarining (DAG-PAA, GKMKT-PAA, GKMAT-PAA) o'simliklar o'sishiga ta'sirini solishtirish. Tajribalar natijalarining tahlili va xulosalar.
- XULOSALAR: Poliakrilamidning choklangan gidrogellarini olish mumkinligi. Glitsirrizin kislotasi tuzlari bilan poliakrilamidning modifikatsiyalash va polikomplekslar olishi. GK va gidrogellar o'rtasidagi o'zaro ta'sirlashuvni IQ-spektri yordamida aniqlash. GK tuzlarining ajralib chiqish kinetikasini o'rganish. Glitsirrizin kislota tuzlarining fiziologik faolligi va o'simliklarni rivojlantirishdagi o'rni. Gidrogellarning suvni yutish va saqlash qobiliyati va ulardan reziruar sifatida foydalanish imkoniyatlari.