Fizika fa`ni bo’yicha ma`ruzalar to`plami

Ushbu kitobda O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tayyorlangan "FIZIKA" fanidan ma'ruzalar to'plami berilgan. Kitobda fizika fanining asosiy bo'limlari, jumladan mexanika, molekulyar fizika, termodinamika, elektr toki, magnitizm, optika, atom va yadro fizikasi, elektromagnit to'lqinlar va boshqalar o'z ichiga olgan keng ko'lamli ma'lumotlar mavjud. Kitob fizika fanini o'rganishda o'quvchilarga fundamental qonunlarni ilmiy asosda tushuntirish, ilmiy dunyoqarash va falsafiy mulohaza yuritish qobiliyatlarini rivojlantirish, hamda texnikada va turmushda foydalanilayotgan uskuna va vositalarning ishlash printsipi asosida yotuvchi fizik jarayonlar haqida tasavvurlarni shakllantirish maqsad qilib qo'yilgan. Kitobda har bir bo'lim boshida mavzuning rejasi keltirilgan va har bir mavzu oxirida nazorat savollari berilgan. Shuningdek, nazariy materiallar misollar va amaliy mashg'ulotlar bilan mustahkamlangan.

Asosiy mavzular

Mexanika: Mexanika bo'limi jismlarning harakatini, shu jumladan mexanikaning asosiy turlari (harakatlanish, kuch, ish, energiya, quvvat), klassik mexanika qonunlari, jismlarning harakatini tavsiflovchi kattaliklar (tezlik, tezlanish), harakat tenglamalari, tortishish qonuni, harakat miqdori, impuls va ularning saqlanish qonuni kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Shuningdek, qattiq jismlarning mexanikasi, egri chiziqli harakat, aylana harakat, mexanik tebranishlar ham yoritilgan.
Molekulyar fizika va Termodinamika: Bu bo'lim moddalarning tuzilishi, molekulalararo o'zaro ta'sir kuchlari, termodinamikaning asosiy qonunlari, issiqlik harakati, gazlar holati va ularning o'zgarish qonunlari (izotermik, izobarik, izoxorik, adiabatik jarayonlar), ish va issiqlik, energiya, uning saqlanish qonuni kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Shuningdek, molekulyar-kinetik nazariyaning asosiy tenglamalari, kinetik va potensial energiyalar, va boshqa muhim mavzular yoritilgan.
Elektr va Magnitizm: Bu bo'lim elektrostatikani, elektr toki, elektr maydoni, elektr zaryadlari, Kulon qonuni, elektr sig'imi, kondensatorlar, o'tkazgichlar va dielektriklarning xossalari, elektr toki, tok kuchi, Om qonuni, Kirxgof qoidalari, elektr maydonining potensiali, energiyasi, elektr maydonidagi dielektriklarning qutblanishi, elektr tokining issiqlik va kimyoviy ta'sirini, shuningdek elektromagnit induksiya, magnit maydoni, magnit oqimi, o'zinduksiya, o'zaro induksiya, transformatorlar, Lorens kuchi va Xoll effekti kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Optika: Optika bo'limi yorug'likning tabiati, geometrik optika qonunlari (qaytish va sinish qonunlari), yorug'lik dispersiyasi (normal va anomal dispersiya), linzalar, interferentsiya va difraksiya hodisalari, lyuminestsentsiya, fotoeffekt, Kompton effekti, de Broyl to'lqinlari, Kvant mexanikasi asoslari hamda atomning tuzilishi kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Atom va Yadro Fizikasi: Bu bo'lim atom tuzilishi, atom modellari (Tomson, Rezerford, Bor), atom spektrini, kvant mexanikasini, yarimo'tkazgichlar, radioaktivlik, radioaktiv yemirilish qonunlari (alfa, beta, gamma yemirilish), zanjir reaksiya, reaktorlar, termoyadroviy reaksiyalar, elementar zarrachalar (kvarklar, leptonlar, mezonlar, barionlar) va ularning xossalari kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Elektromagnit To'lqinlar: Elektromagnit to'lqinlar va ularning xossalari, Maksvell tenglamalari, elektromagnit maydonning o'zaro aylanishi, elektromagnit to'lqinlar, ularning turlari va diapazonlari, interferentsiya, difraksiya, qutblanish va optik pirometrlar kabi mavzularni o'z ichiga oladi.