График тасвирлаш асослари
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan bo‘lib, unda “Muhandislik grafika va uni o‘qitish metodikasi” kafedrasi dotsenti v/b Mirzaliyev Zafar Eraliyevich tomonidan tayyorlangan “Grafik tasvirlash asoslari” fanidan ma’ruza matnlari to‘plami jamlangan. Kitobda geometrik shakllarning parametrlash asoslari, jumladan nuqta, to‘g‘ri chiziq, tekislik va aylana kabi elementlarning tekislik va fazodagi holat va shakl parametrlari chuqur o‘rganilgan. Shuningdek, turli geometrik figuralarning vaziyatini o‘zgartirish usullari, jumladan parallel harakatlantirish va aylantirish usullari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Oddiy geometrik shakl va sirtlarni parametrlash asoslari: Bu mavzuda geometrik shakl va sirtlarni parametrlashning mohiyati, uning amaliyotdagi o‘rni, vazifalari hamda shakl va holat parametrlari tushunchalari, nuqta, to‘g‘ri chiziq va tekisliklarning tekislikdagi va fazodagi parametrlari, ularning belgilanishi va ahamiyati haqida ma’lumot berilgan.
- Nuqta, to‘g‘ri chiziq va tekislik shakllarning fazodagi parametrini aniqlash: Mavzu fazoda nuqta, to‘g‘ri chiziq va tekislikning holat parametrlarini aniqlashga bag‘ishlangan. Nuqtaning fazodagi uchta koordinatasi, to‘g‘ri chiziqning to‘rtta va tekislikning uchta parametrlari bilan aniqlanishi, shuningdek, aylana shakl va holat parametrlarining o‘rganilishi keltirilgan.
- Parallel harakatlantirish usuli: Bu mavzu geometrik jismlarni, xususan uchburchakni parallel harakatlantirish orqali ularning vaziyatini o‘zgartirish usulini o‘rganishga bag‘ishlangan. Bunda jismning proyeksiyalari bilan birgalikda qanday harakatlanishi va uning natijasida hosil bo‘ladigan yangi proyeksiyalar haqida batafsil ma’lumotlar berilgan.
- Aylantirish usuli: Mavzu aylantirish usulining mohiyati va uni qo‘llash usullarini o‘rganishga bag‘ishlangan. Bunda geometrik shakllarni, masalan, kesma va uchburchaklarni aylantirish orqali ularning proyeksiyalarini o‘zgartirish yo‘llari ko‘rsatilgan. Shuningdek, turli o‘qlarga nisbatan aylanish va uning ta’siri tahlil qilingan.