Dene ta’rbiyasi ha’m sport tarawinda ilim izertlew jumisinin’ ilimiy mashqalalari
Ushbu dissertatsiya jismoniy tarbiya va sport tarawında ilimiy-izertlew jumısları temasın úyreniwge baǵdarlanǵan bolıp, onda dene tárbiyası teoriyası hám metodikası, sport shınıǵıwlarınıń klassifikaciyası, sportshılardıń tayarlıǵın baqlaw usılları, fizikalıq dárejesin anıqlaw hám analizlew metodları, sonıń menen birge sport metrologiyası hám statistikalıq usıllar úyreniledi. Dissertaciyada ámeliy tájiriybelerden kelip shıǵıp, ilimiy izertlew jumısların sho'lkemlestiriw printsipileri hám formaları úyreniw ushın usınıslar berilgen. Sonıń menen birge, sportshılardıń shıdamlılıǵı, tezligi hám texnikalıq sheberliklerin bahalaw ushın Arnawlı testler keltirilgen.
Asosiy mavzular
- Dene tárbiyası teoriyası: Dene tárbiyası teoriyası ulıwma pedagogikalıq jumıs retinde dene tárbiyanıń ulıwma nızamlıqların anıqlap úyretedi. Dene tárbiyası teoriyası joqarı tájiriybeli sportshılardıń tayarlıǵın basqarıw hám tárbiyalaw usılların úyreniwge qaratılǵan. Bul dáwirde P.F.Lesgaft sıyaqlı alımlar ámeliy tájiriybelerden kelip shıǵıp, ulıwma dene tárbiyası sistemasınıń tiykárın salǵan.
- Dene shınıǵıwların klassifikaciyası: Dene shınıǵıwları klassifikaciyası ámeliy paydalanılatuǵın dáliylerge qarap to'rt toparǵa bólinedi: Gimnastikalıq, Turistlik, Sport hám basqa da'liyler. Usı klassifikaciya múǵallimge wazıypanı sheshiw ushın sa'ykes keletuǵın dene shınıǵıwların tan'lap alıwǵa járdem beredi.
- Sportshılardıń tayarlıǵın baqlaw usılları: Sportshılardıń tayarlıǵın baqlaw usılları olardıń jeke áhmiyetli dárejesin, texnikalıq sheberliklerin hám sotsiallıq jáne psixologiyalıq halın anıqlawǵa qaratılǵan. Bul baqlaw usıllarına pedagogikalıq qadaǵalaw, fizikalıq júklemelerin esabı hám arnawlı texnikalıq úskenelerden paydalanıw kiredi.
- Sport metrologiyası hám statistikalıq usıllar: Sport metrologiyası bul sportta baqlaw hám ólshewge tiyisli usıllardı óz ishine aladı. Sonıń tiykarg'ı mazmunına sportshılardıń jaǵdayı, trenirovkalıq nágruskaları, háreket texnikası hám jarıs waqtındaǵı minez-qulqı kórinisleri kiredi. Bul maǵlıwmatlardı analizlew ushın matematikalıq statistikalıq usıllardan paydalanıladı.