Технология масел и специальных жидкостей

Ushbu kitob texnik universitetlar va institutlar talabalari uchun mo'ljallangan "Moylar va maxsus suyuqliklar texnologiyasi" fanidan ma'ruzalar kursi hisoblanadi. Unda moylar, yoqilg'ilar, plastifikatorlar, sovutuvchi suyuqliklar, tormoz suyuqliklari, gidravlik moylar va moylash materiallarining klassifikatsiyasi, xossalari va qo'llanilishi, hamda ularning texnik jihatdan tavsiflanishi keng yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Yoqilg'ilar va moylar olishning zamonaviy usullari: Neftni qayta ishlash, neftni jismoniy va kimyoviy usullar bilan qayta ishlash, kreking, piroliz, gidrokreking, alkillash kabi jarayonlar, ular natijasida olinadigan mahsulotlar va ularning xossalari haqida batafsil ma'lumot beriladi.
• Issiqlik dvigatellari va motorli yoqilg'ilar tasnifi: Motorli yoqilg'ilarning umumiy tasnifi, ularning ekspluatatsion xossalari, jumladan, bug'lanuvchanlik, yonuvchanlik, o'tkazuvchanlik, korroziyaga chidamlilik kabi ko'rsatkichlari va turli xil dvigatellar uchun yoqilg'i turlari (benzin, dizel, gaz turbinali yoqilg'ilar) yoritiladi.
• Benzinlar haqida umumiy ma'lumot va asosiy xossalari: Avtomobil benzini tarkibi, ularning xossalari (oktan soni, bug'lanuvchanlik, kimyoviy barqarorlik, korroziyaga qarshi faollik) va ularga qo'yiladigan ekspluatatsion talablar batafsil bayon etiladi.
• Motorli yoqilg'ilar sifatiga asosiy talablar: Benzin va dizel yoqilg'ilariga qo'yiladigan asosiy talablar, ularning yonish jarayonlari, detonatsion barqarorligi, toksikligi va atrof-muhitga ta'siri haqida ma'lumot beriladi.
• Mineral (neft) va sintetik moylar: Sintetik va mineral moylarning o'ziga xos xususiyatlari, ularning tarkibi, qo'llanilish sohalari va boshqa moylardan ustun jihatlari tahlil qilinadi.
• Motor moylari: Motor moylarining o'zgarishi, sifatini baholash, ularning klassifikatsiyasi, shuningdek, ekspluatatsiya jarayonida moyning sifati qanday o'zgarishi batafsil o'rganiladi.
• Tayyor moylar ishlab chiqarish: Motor moylarini tayyorlash jarayoni, ularning turlari, qo'shimchalar bilan ishlov berish va ularning sifatini nazorat qilish usullari haqida ma'lumot beriladi.
• Transmissiya moylari: Transmissiya moylariga qo'yiladigan ekspluatatsion talablar, ularning vujudga kelish sabablari, qo'llanilishi va rivojlanish tendentsiyalari haqida ma'lumot beriladi.
• Aviatsiya dvigatellari uchun moylar: Aviatsiya moylarining xususiyatlari va ularning turli xil aviatsiya dvigatellari (portshli, turboreaktiv) uchun qo'llanilishi, ularga qo'yiladigan talablar tahlil qilinadi.
• Sanoat moylari: Sanoat moylarining tasnifi, ularning qo'llanilishi va ekspluatatsiya sharoitlari, jumladan, gidravlik moylar, transmissiya moylari va ularning xossalari ko'rib chiqiladi.
• Izolyatsiyalovchi moylar: Izolyatsiyalovchi moylarning turlari (transformator, kondensator, kabel, kompressor, turbina moylari), ularning o'ziga xos xususiyatlari va qo'llanilishi batafsil o'rganiladi.
• Plastik moylash materiallari: Plastik moylash materiallarining klassifikatsiyasi, tarkibi, qo'llanilishi va ularning asosiy xossalari (konsistentsiya, qotish temperaturasi, penetratsiya) haqida ma'lumot beriladi.
• Suyuqliklar va sovutuvchi moddalar: Hayot uchun zarur bo'lgan turli xil suyuqliklar (to'xtovsiz, gidravlik, sovutuvchi, tormoz suyuqliklari) va ularning ishlatilish jarayonlari, hamda ularning xossalari haqida ma'lumot beriladi.