Техник механика
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan chop etilgan bo'lib, Buxoro muhandislik-texnologiya instituti "Mexanika" kafedrasi tomonidan tayyorlangan. Unda texnik mexanika fanining nazariy va amaliy jihatlari atroflicha yoritilgan. Kitobda mexanikaning asosiy tushunchalari, kuchlar sistemasining muvozanati, ishqalanish, mexanik jismlarning harakat turlari, mexanika qonunlari, kuchlanish va deformatsiya kabi muhim mavzular chuqur o'rganilgan. Har bir bo'lim yakunida takrorlash uchun savollar berilgan bo'lib, bu talabalarga mavzuni yanada mustahkamlashga yordam beradi. Kitob o'zbek tilida bo'lib, talabalar uchun nazariy va amaliy bilimlarini oshirishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Nazariy mexanika asosiy tushunchalari: Bu mavzu qattiq jism mexanikasi, kuch, bog'lanish, bog'lanish reaksiyalari, erkin va erkinmas jismlar kabi nazariy mexanikaning asosiy tushunchalarini, aksiomalarini va qoidalarini bayon etadi.
- Kuchlar sistemasi va ularning teng ta'sir etuvchisini topish: Ushbu mavzu nuqtada kesishuvchi va parallel kuchlar sistemasining teng ta'sir etuvchisini geometrik va analitik usullarda topishni, kuchlar sistemasining muvozanat shartlarini o'rganadi.
- Ishqalanish. Og'irlik markazi: Bu mavzuda sirpanish va dumalash ishqalanishi, ularning turlari, og'irlik markazini aniqlash usullari, mexanik sistema va uning nuqtalariga ta'sir qiluvchi kuchlar hamda inertsiya momentlari haqidagi teoremalar o'rganiladi.
- Qattiq jism harakatlari: Qattiq jismning ilgarilanma harakati, qo'zg'almas o'q atrofida aylanma harakati, tekis parallel harakat va ularning kinematik xarakteristikalari, tezlik va tezlanishni aniqlash usullari hamda nuqtaning murakkab harakatlari tahlil qilinadi.
- Dinamikaning asosiy tushunchalari va qonunlari: Dinamikaning asosiy tushunchalari, N'yutonning harakat qonunlari, kuch, massa, tezlanish, kinetik energiya, impuls, kinetik moment kabi mavzularni qamrab oladi.
- Materiallar qarshiligi: Mashina detallari va inshoot qismlarining mustahkamligi, bikrligi va ustuvorligini hisoblash metodlari, cho'zilish, siqilish, siljish deformatsiyalari, kuchlanish va Guk qonuni tahlil qilinadi.