Материалшунослик
Ushbu uslubiy ko'rsatma O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Buxoro muhandislik-texnologiya instituti kimyoviy texnologiya kafedrasi tomonidan 5A522400 – Kimyoviy texnologiya (Organik moddalar) yo'nalishi bo'yicha tayyorlangan. Kitobda "Materialshunoslik" fanidan laboratoriya mashg'ulotlarini bajarish uchun uslubiy ko'rsatmalar berilgan. Unda umumiy tushunchalar, laboratoriya ishlari tartibi, reaktivlar va asboblar, nazorat savollari hamda foydalanilgan adabiyotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- 1- LABORATORIYA ISHI. LABORATORIYA QURILMALARI VA KIMYOVIY JARAYONLAR OLIB BORISH REAKTORLARI: Ushbu bobda kimyoviy reaktorlarning tuzilishi, turlari, ularni loyihalash usullari va issiqlik almashinish sharoitlari bo'yicha tasniflanishi haqida ma'lumot berilgan. Gidrodinamik sharoit, issiqlik almashinishi, fazaviy tarkibi, jarayonni tashkil qilish usuli va ko'rsatkichlarining vaqt davomida o'zgarishi kabi omillar bo'yicha reaktorlar tasniflanadi. Shuningdek, harakatlanuvchi katalizatorli katalitik riforming reaktorlari va changsimon katalizatorli regeneratorlar ham ko'rib chiqilgan.
- 2- LABORATORIYA ISHI. ORGANIK MODDALARNING KISLOTALI XOSSASINI ANIQLASH: Ushbu bobda organik moddalarning kislotali xossalarini aniqlash o'rganiladi. Kislota soni tushunchasi, uni aniqlash usullari va formulalari keltirilgan. Ishni bajarish tartibi va nazorat savollari berilgan.
- 3- LABORATORIYA ISHI. IZOBUTIL SPIRTIDAN IZOMOY KISLOTA OLISH: Ushbu bobda izobutil spirtidan izomoy kislota olish jarayoni o'rganiladi. Karbon kislotalarning umumiy tushunchasi, ularni olish usullari va xossalari haqida ma'lumot berilgan. Ishni bajarish tartibi va olingan kislotani tozalash usuli batafsil yoritilgan.
- 4- LABORATORIYA ISHI. IZOPROPIL SPIRTI ASOSIDA ASETON SINTEZ QILISH: Ushbu bobda izopropil spirti asosida aseton sintez qilish o'rganiladi. Spirtlar va asetoning umumiy tushunchasi, ularning xossalari va sintez usullari haqida ma'lumot berilgan. Ishni bajarish tartibi va nazorat savollari keltirilgan.
- 5- LABORATORIYA ISHI. ORGANIK MODDALAR FRAKSTIYALARI TARKIBIDAGI AROMATIK UGLEVODORODLARNI ANIQLASH: Ushbu bobda organik moddalar tarkibidagi aromatik uglevodorodlarni aniqlash o'rganiladi. Aromatik uglevodorodlarning umumiy tushunchasi, fizik-kimyoviy ko'rsatkichlari va ularni aniqlash usullari haqida ma'lumot berilgan. Ishni bajarish tartibi, hisoblash formulalari va nazorat savollari keltirilgan.
- 6- LABORATORIYA ISHI. FUNKSTIONNALLIK SONINI ANIQLASH: BROM, EFIR, GIDROKSIL SONLARI: Ushbu bobda organik molekulalardagi funkstional guruhlarni aniqlash usullari o'rganiladi. Funksional guruhlar, ularning aniqlash usullari, xususan brom, efir va gidroksil sonlarini aniqlash bo'yicha ma'lumotlar berilgan. Ishni bajarish tartibi va nazorat savollari keltirilgan.