“Qisasi rabg‘uziy”da ko‘p ma’noli so‘zlarning qo‘llanilishi
Mazkur tadqiqot Nosiriddin Rabgʻuziyning "Qisasi Rabgʻuziy" asarida qoʻllangan polisemantik soʻzlarning, xususan, ot va feʼl turkumiga mansub soʻzlarning eski turkiy til va hozirgi oʻzbek tilidagi qoʻllanilishi hamda ularning maʼno jihatdan oʻzgarishini lingvistik jihatdan tahlil qiladi. Asarning badiiy va maʼnaviy-maʼrifiy ahamiyati, til xususiyatlari, leksik boyligi, shuningdek, tarixiy taraqqiyot davomida tilning oʻzgarishi yoritilgan.
Asosiy mavzular
- So'zlarning polisemantik xususiyatlari: Asarda polisemantik soʻzlar, jumladan ot va feʼl turkumiga mansub soʻzlarning eski turkiy til va hozirgi oʻzbek tilidagi qoʻllanilishi, maʼno jihatdan oʻzgarishlari misollar asosida tahlil qilingan. Jumladan, "yo'l", "zamon", "bosh", "inmoq", "izmoq", "kechmoq", "kesmoq" kabi soʻzlarning maʼnolari va ularning polisemiya hodisasiga mansubligi ochib berilgan.
- Qisasi Rabgʻuziy” asarining ilmiy, maʼnaviy, maʼrifiy ahamiyati: “Qisasi Rabgʻuziy” asari eski turkiy tilning boy oʻtmishini, oʻzbek adabiyotining shakllanishini oʻrganishda muhim manba ekanligi, undagi maʼnaviy-maʼrifiy qadriyatlar, xalq ogʻzaki ijodining taʼsiri, shuningdek, diniy-falsafiy mazmunlar tahlil qilingan.
- Eski turkiy til va hozirgi oʻzbek tiliga munosabati: Asarda qoʻllangan polisemantik soʻzlarning eski turkiy til va hozirgi oʻzbek tilidagi qoʻllanilishi qiyoslangan. Jumladan, koʻp maʼnoli feʼllarning aksariyati bugungi oʻzbek tilida ham faol qoʻllanilishi, baʼzi maʼnolari esa tarixiy taraqqiyot davomida oʻzgarganligi yoki yoʻqolganligi aniqlangan.