Leksemalarda pragmatik sema va baho munosabati.

Ushbu dissertatsiya ishi o'zbek tilida baho (assesment)ning semantik jihatdan tahlilini amalga oshiradi. Tadqiqotda baho tushunchasining falsafiy, mantiqiy va lingvistik jihatlari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, bahoning tilda ifodalanish usullari, ya'ni fonetik, leksik, morfologik, sintaktik va paralingvistik vositalar orqali bahoning namoyon bo'lishi tadqiq etiladi. Xususan, shaxs bahosini ifodalovchi leksik birliklar, fe'l leksemalar va frazeologik birliklar orqali bahoning ifodalanishi tahlil qilinadi. Shuningdek, o'zbek tilshunosligida baho masalasi bo'yicha qilinayotgan tadqiqotlar ko'rib chiqiladi. Mavzu dolzarbligi, mavzuning o'rganilganlik darajasi, tadqiqotning maqsadi va vazifalari hamda ilmiy va amaliy ahamiyati ham yoritiladi.

Asosiy mavzular

  • Baho - falsafiy-mantiqiy kategoriya sifatida: Bahoning falsafa va mantiq fanlaridagi o'rni, uning asosiy tushunchalari (baho subyekti, obyekti, predikati) va ularning o'zaro munosabati tahlil qilinadi. Bahoning mantiqiy va lingvistik jihatdan o'zaro bog'liqligi, uning tizimiy xarakteri va grammatik kategoriya sifatida ifodalanishi ko'rsatiladi.
  • Baho semantik kategoriya sifatida: Bahoning til sathlarida (leksik, morfologik, sintaktik) qanday ifodalanishi va uning semantik-aksiologik xususiyatlari tahlil qilinadi. Xususan, leksik birliklar, fe'l leksemalar va frazeologik birliklar orqali bahoning ifodalanish usullari va ularning ekspressiv-stilistik jihatlari ko'rsatiladi.
  • Frazeologik birliklarda emotsionallikning ifodalanishi: Frazeologik birliklarning emotsionallik va bahoni ifodalashdagi o'rni, ularning obrazliligi va stilistik xususiyatlari tahlil qilinadi. Turli ma'noli va ko'p ma'nolilikka ega bo'lgan frazeologik birliklarning baho ifodalashdagi ahamiyati ko'rsatiladi.