Топинамбур туганагидан инулин ва унинг карбоксиметил хосиласини олиш

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi to‘yinch qog‘oz ishlab chiqarish texnologiyasi sohasida amalga oshirilgan ilmiy ish bo‘lib, unda to‘yinch tuganagidan olinadigan inulin va uning hosilalari, xususan, uni karboksimetillangan inulinga aylantirish hamda ushbu moddalarning kimyoviy-fizik xossalari o‘rganilgan. Tadqiqot jarayonida to‘yinch tuganagidan inulin ajratib olinib, uning karboksimetillangan hosilasi sintez qilingan. Olingan inulin va karboksimetillangan inulinning strukturasi, kimyoviy-fizik xossalari infraqizil spektroskopiya va rentgenstrukura tahlili kabi zamonaviy usullar yordamida o‘rganilgan. Shuningdek, ushbu moddalarning antimikrob faolligi tadqiq qilingan. Ishda kelib chiqishi mumkin bo‘lgan diabet va boshqa kasalliklarni davolashda qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan yangi dorivor vositalarni yaratishga qaratilgan ilmiy asoslar berilgan.

Asosiy mavzular

To‘yinch (Topinambur) o‘simligi va uning biologik faol moddalari: To‘yinch (Helianthus tuberosus L.) o‘simligining kelib chiqishi, biologik faol moddalarga boyligi, inulin moddasining mavjudligi va uning inson salomatligi uchun ahamiyati, shuningdek, undan turli dorivor vositalar olish mumkinligi haqida ma’lumotlar keltirilgan.
Inulinni ajratib olish va uni karboksimetillangan hosilaga aylantirish texnologiyasi: To‘yinch tuganagidan inulinni ajratib olish usullari, uni tozalash va karboksimetillangan inulinga aylantirish jarayoni bosqichma-bosqich bayon etilgan. Sinftez jarayonining optimal sharoitlari aniqlangan.
Inulin va karboksimetillangan inulinning strukturasi va xossalari: Olingan inulin va karboksimetillangan inulinning infraqizil spektroskopiya (IR) va rentgen difraksion tahlili (RTD) usullari yordamida strukturasi, kimyoviy bog‘lanishlari va fizikaviy xossalari o‘rganilgan. Namlik miqdori, erish harorati, optik zichlik kabi ko‘rsatkichlar aniqlangan.
Karboksimetillangan inulinning mikrobga qarshi faolligi: Karboksimetillangan inulinning turli turdagi mikroorganizmlarga (bakteriyalar, zamburug‘lar) nisbatan antimikrob ta’sirini aniqlash maqsadida laboratoriya sharoitida tadqiqotlar o‘tkazilgan. Turli konsentrasiyadagi preparatning mikroblarga ta’sir darajasi baholangan.